Хитай тәрәп долқун әйсаниң б д т кишилик һоқуқ кеңишидики сөзини кесиветәлмиди

Дуня уйғур қурултийниң рәиси долқун әйса 23-март күни бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң кишилик һоқуқ кеңишидә уйғурларниң һазирқи вәзийити һәққидә сөз қилған. Йиғин мәйданидики хитай вәкиллири униң сөзини кесишкә урунған болсиму, әмма мувәппәқ болалмиған.

Долқун әйса б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң 52 –нөвәтлик йиғинида хитай һөкүмитиниң уйғурларға ирқий қирғинчилиқ вә инсанийәткә қарши җинайәт йүргүзүватқанлиқини әйиблигән. У йәнә буниңға аит сипатларниң б д т ниң алақидар тармақлири тәрипидин тәйярланған доклатлардиму тилға елинғанлиқини әскәртип өткән.  

Долқун әйса сөзидә йәнә б д т кишилик һоқуқ кеңиши йиғинида уйғур мәсилисини мәхсус музакирә қилиш һәққидә сунулған тәклип лайиһәсини рәт қилған дөләтләрниму тәнқид қилған. У хитай һөкүмитиниң уйғур елида йүргүзүватқан ирқий қирғинчилиқи вә инсанийәткә қарши җинайитини әйибләш вә тәкшүрүш қарарлириниң елиниши лазимлиқини билдүргән.

Йиғин мәйданидики хитай вәкиллири долқун әйсаниң сөзини кесп, униң “һөкүмәтсиз органниң вәкили әмәс, бәлки хитайға қарши бөлгүнчи унсур” икәнликини җар селип, йиғин рәисидин униң сөз һоқуқини еливетишни тәләп қилған. Уларниң бу чақириқи йиғиндики америка вәкилиниң қаршилиқиға учриған. Америка вәкили, долқун әйсаниң сөзиниң кесилмәслики вә давамлиқ сөзлиши керәкликини билдүргән. Йиғинидики еритерийә вәкили хитайниң тәлипини қоллап сөз қилған.

Әмма ахирида б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң рәиси, баш әлчи васлав балек (Václav Bálek) долқун әйсаниң сөзини давамлаштурушиға рухсәт бәргән.

Б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң йиғинида йәнә дуня уйғур қурултийиниң программа маслаштурғучиси зумрәтай әркинму сөз қилип, уйғурлар дуч келиватқан мәсилиләрни оттуриға қойған.