Enes kanter xitay waskétbol cholpini yaw mingning xitayni ziyaret qilish teklipini qobul qilghan
2022.01.19
Uyghurlar mesilisi amérika-xitay wskétbol cholpanlirining arisidiki talash-tartishqa aylandi. Uyghurlarning he'i-heqlirini telep qilish bilen dangq chiqarghan amérika NBA waskétbol cholpini enes kanter frédom 19-yanwarNBA da top oynighan sabiq xitay waskétbol cholpini yaw mingning xitayni ziyaret qilish teklipini qobul qilghanliqini bildürgen. U özining bu yil yazda xitayni ziyaret qilidighanliqi, biraq bu ziyaret noqul xitayning teshwiqatini körüsh üchün bolmaydighanliqini bildürgen.
Enes kanter yaw mingdin bu qétimliq ziyarette Uyghurlar qulluq emgikige séliniwatqan lagérlarni؛ qiyin-qistaq, basqunchiliq we xorlashqa uchrawatqan gunahsiz Uyghur ayallirini hemde hakimiyet teripidin ichkiy ezaliri élighanlarning jesetlirining qandaq yoqitilghanliqini köreleydighan-körelmeydighanliqini sorighan. Yaw ming burun amérikaning xyuston rakéta kamandisida waskétbol oynighan bolup, u 17-yanwar béyjingda ötküzülgen axbarat yighinida enes kanterni xitayni ziyaret qilishqa teklip qilghan. Buning aldida enes kanter tenherketchilerni béyjing qishliq olimpikini bayqut qilishqa chaqirghan idi.
Enes kanter yaw minggha bergen jawabida mundaq dégen: “Méning xitay xelqi bilen héchqandaq mesilem yoq. Méning ishim xurapiy xitay kompartiyesi we wehshi diktatur shi jinping bilendur. Men séning semimiy teklipingge rehmet éytimen. Shundaq, teklipingni qobul qilimen we bu yil yazda xitaygha bérip, hemme yerni öz közüm bilen körüshni xalaymen.”
Halbuki, enes kanter yaw mingning teklipige qarita munularni alahide tekitligen: “Bu ziyartte biz Uyghurlar qulluq emgikige séliniwatqan lagérlarni, qiyin-qistaq, basqunchiliq, xorlashqa uchrighan gunahsiz Uyghur ayallirini, shundaqla hakimiyet ularning ichkiy ezalirini alghandin kéyin delil qaldursliq üchün jesetlirini qandaq yoqatqanliqini körelemduq? yaki bizge peqet teshwiqatnila körsitemsiler?” dep so'al qoyghan.
Enes kanter yene özlirining tibet we xongkongni ziyaret qilip, xitay hakimiyitining güzel tibet xelqighe némilerni qilghanliqi, xitay kompartiyesining tibetlerning kimliki, dini, medeniyitini qandaq yoqitiwatqanliqini dunyagha körsitishni telep qilghan. U yaw mingning özi bilen birlikte yene xongkongni ziyaret qilip, burun dunyadiki eng erkin sheher bolghan xongkongda hazir erkin axbaratning yoqitiliwatqanliqi, heq-hoquqni basturush, qolgha élishning her küni yüz bériwatqanliqini körüshni teklip qilghan.
Enes kanter sözining axrida yene yaw mingni özi bilen bille teywenni ziyaret qilishqa, teywenlikler her küni xitayning bésip kirishidin endishe qilip yashisimu, biraq démokratiyening teywende qandaq yashnighanliqi, shundaqla teywen xelqining shat-xoram chirayini birlikte körüp kélishke teklip qilghan. Yaw ming 17-yanwar ötküzülgen axbarat yighinida enes kanter heqqide toxtilip: “Men u toghriliq anglighan. Biraq men uni tonumighanliqim üchün baha bermeymen… eger purset bolsa, men uni xitaygha teklip qilimen. Shundila u bizge qarita etrapliq chüshenchige ige bolidu,” dégen.