Erkinlik sariyi yilliq doklatida xitay hökümitini “Dunya démokratiyesige tehdit”, dep körsetti
2019.02.05
Amérikidiki kishilik hoquq organliridin “Erkinlik sariyi” bügün herqaysi döletlerning ötken bir yil ichidiki erkinlik weziyiti bahalap chiqilghan yilliq doklatini élan qildi. Doklatta Uyghur élidiki lagérlar mesilisi dunyadiki “Irqiy qirghinchiliq xahishlirining artish” weziyitige misal qilip körsitilgen.
Erkinlik sariyining körsitishiche, dunya miqyasida “Irqiy qirghinchiliq” xahishi yükselgen. Jümlidin xitay hökümiti 800 mingdin-2 milyon'ghiche bolghan Uyghur we bashqa musulman milletlerni “Qayta terbiye” lagérlirigha qamighan. Rusiye qirimni ishghal qilish arqiliq qirim tatarlirigha bésimni kücheytken, birma hökümiti bolsa rohin'ga musulmanlirini qirghan we mejburiy köchüshige seweb bolghan.
Erkinlik sariyi doklatida yuqiridiki bu heriketlerni “Bu chong döletlerning öz ichidiki az sanliq milletlerning özgiche kimlikini yoq qilishqa urunushidin ibaret” dep bayan qilghan.
Doklattin qarighanda xitay bu yilmu dunyadiki “Erkin bolmighan döletler” qataridin orun alghan bolup, u shundaqla yene dunyada intérnét tor cheklimisi we yuqiri téxnikiliq nazaret sistémisining omumlishishida bashlamchiliq rol oynimaqtiken. Erkinlik sariyining qarishiche, xitay hökümitining yuqiri pen-téxnika arqiliq özining hakimmutleq tüzümini yenimu küchlendürüshi we bu digital qudretke ige bolghan hakimmutleq tüzümini dunyagha yaymaqchi bolushi dunya démokratiyesige jiddiy tehdit peyda qilmaqtiken.
Doklatta yene xitay hökümitining xitay ichidila bésim siyasiti yürgüzüp qalmay, belki chet'ellerdiki Uyghur jama'itinimu yéqindin teqib qilip, ularni tehdit astigha alghanliqimu tilgha élin'ghan.