G7 Dölet tashqiy ishlar ministirliri: “Biz shinjangdiki kishilik hoquq depsendichilikidin dawamliq endishe qilmaqtimiz!”

Sana'etleshken 7 dölet guruhi tashqiy ishlar ministirlirining yaponiyede ötküzülgen yighini 18-april küni qoshma axbarat élan qilip, Uyghur élidiki kishilik hoquq depsendichilikidin dawamliq endishe qiliwatqanliqini bildürgen. Bu dunyadiki eng tereqqiy tapqan 7 démokrattik dölet rehberlirining ötken yili ötküzülgen bashliqlar yighinidin béri, bu guruhning Uyghurlar mesilisini yene bir qétim qayta tilgha élishidur. Sana'etleshken 7 dölet bashliqlirining ötken yili 6-aydiki yighinida élan qilghan ortaq axbaratida, “Shinjangdiki mejburiy emgek mesilisi bizning chong endishimizdur” déyilgen idi.

7 Dölet tashqiy ishlar ministirlirining yaponiyediki 3 künlük yighini 18-april axirlashqan. Yighinning qoshma axbaratida ukra'ina urushi, hindi-tinch okyan rayonining xewpsizliki, xitay mesilisi, shimaliy koriye, afghanistan, iran, ottura asiya jumhuriyetlirining igilik hoquqi we iqtisadiy bixeterlikni öz ichige alghan 24 nuqtiliq mesile tilgha élin'ghan. Qoshma axbaratta mundaq déyilgen: “Biz xitay hökümitige shinjang we tibetni öz ichige alghan kishilik hoquq depsendichiliki we xorlash qilmishlirigha da'ir doklatlardin dawamliq endishe qilidighanliqimizni bildürimiz. Biz xongkongning aptonomiye hoquqi we erkinlikining dawamliq buzghunchiliqqa uchrishigha bolghan endishimizni yene bir qétim tekitleymiz, shundaqla xitayni ‛xitay-en'giliye qoshma axbarati‚ we xongkongning yerlik qanunini öz ichige ichige alghan xelq'araliq wede hem qanuniy mejburiyetliri boyiche heriket qilishqa chaqirimiz.”

Qoshma axbaratta yene xitayni b d t nizamnamisining meqsiti we prinsipigha emel qilip, tehdid, zorlash, qorqutush yaki qoral ishlitishtin yiraq turushqa ündeydighanliqi, sherqiy déngiz we jenubiy déngizning weziyitidin jiddiy endishe qilidighanliqi tekitlen'gen. Doklatta “Biz mewjut haletni qoral küchi yaki zorluq bilen özgertish yolidiki herqandaq urunushqa qarshi turimiz. Xitayning jenubiy déngizda heq telep qilishining héchqandaq qanuniy asasi yoq. Biz xitayning rayondiki herbiyleshtürüsh heriketlirige qarshi turumiz” déyilgen.