Германийәниң хитай билән болған мунасивити түптин өзгириши мумкин
2023.01.12
Германийә баш министир олаф шулзниң партийәси болған сотсиял демократлар партийәсиниң рәһбири ларс килиңбел (Lars Klingbeil) йеқинқи бир сөзидә германийәниң хитай билән болған мунасивити түптин өзгириши мумкин, дегән.
Ройтерс агентлиқиниң ейтишичә, у 11-январ чаршәнбә күни германийәниң “вақит” (Die Zeit) гезитиниң зияритини қобул қилғанда хитай һәққидә тохтилип мундақ дегән: “биз шуни тонуп йетишимиз керәкки, әтә яки униңму әтиси яки 10 йилдин кейин, хитай өз чигралиридин һалқип өтүши мумкин. Әгәр хитай тәйвәнгә һуҗум қилса, бизниң хитай билән болған мунасивитимиз худди русийә билән болғандәк түптин өзгириши мумкин.”
Килиңбил сөзидә йәнә германийәниң хитай сияситини тәңшиши лазимлиқини әскәрткән вә “германийә чоқум хитайдин айрилишни күчәйтиши, башқа базарларни ечиши вә хам әшя содиси үчүн башқа шерикләрни тепиши керәк. Бизниң русийә билән болған мунасивитимиз бизгә чоң савақ болуши керәк” дегән.
Хәвәрдин қариғанда, германийә нөвәттә хитай билән болған мунасивәтләргә сәзгүрлүк билән муамилә қилидиған вә иқтисадий тайинишни азайтишни мәқсәт қилидиған йеңи хитай истратегийәсини тәтқиқ қиливатқан болуп, берлинниң йеңи хитай истратегийәси пилани германийәниң сабиқ баш министири ангела меркелниң хитай сиясити дәвриниң ахирлашқанлиқидин дерәк беридикән. Ангела мәркел дәвридә хитай германийәниң әң зор тиҗарәт шерикигә айланған иди.
Ройтерс агентлиқиниң ейтишичә, йеқинқи йиллардин буян, германийә сиясийонлири вә сода рәһбәрлири арисида асия билән болған содида көп хиллишишни тәшәббус қилидиғанлар көпәймәктикән.