Hindistan géziti xitayning tibettin Uyghur rayonigha su bashlash qurulushini toxtatmighanliqini bildürdi

Muxbirimiz erkin
2018.04.13

Hindistanning bir tor géziti jüme küni xitayning tibettin Uyghur aptonom rayonining tarim oymanliqigha su bashlap, mezkur rayonni 2‏-xitaygha aylandurush pilanining toxtap qalmighanliqini bildürdi.

“Hindistanning “Awan'gart” namliq tor gézitide élan qilin'ghan bir maqalida ashkarilishiche, xitayning bir mutexessisler guruppisi mezkur pilan üstide dawamliq bash qaturmaqta iken.

Xongkongdiki “Jenubiy xitay etigenlik pochta géziti” bu yilning bashlirida xitayning bir tetqiqat ornining yarluzangbu deryasini boghup, uning bir qisim süyini tonél arqiliq tarim oymanliqigha bashlash qurulushi layihesini sinaq qiliwatqanliqini xewer qilghan. Lékin xitay hökümiti bu xewerge derhal inkas bildürüp, özlirining bundaq bir pilanining barliqini inkar qilghan idi.

Biraq “Awan'gart tori” diki maqalida körsitilishiche, sabiq xitay su ishlar ministiri wang shuchéng 2006‏-yili hindistan terepke yarluzangbu deryasini boghup su bashlashning “Zörüriyiti, mumkinchiliki we ilmiyliqi yoq” dep wede bergen bolsimu, lékin bu xitay mutexessislirining bu qurulushqa bolghan qiziqishini héchqachan tosup qalalmighan.

Maqalida mutexessisler guruppisining bashliqi, xitay qurulush akadémiyesining akadémiki wang xawning bu yil 29‏-mart küni “Jenub heptilik géziti” bilen ötküzgen söhbiti neqil keltürülüp, uning bu pilanni bazargha séliwatqan xitay tetqiqatchilirining biri ikenlikini bildürgen.

Maqalida qeyt qilishiche, “Shinjang maliye-iqtisad uniwérsitéti” ning proféssori rén chünlo bu qurulushni qollawatqan yene bir xitay mutexessisi iken.

Maqalida uning “Eger bu qurulush emelge ashsa, bu rayonda yene bir xitay peyda bolidu,” dégen sözi neqil keltürülgen.

Maqalida yene xitay tetqiqatchilirining tibet igiliki we Uyghur rayonida höl yéghinni köpeytish üchün ghelite sinaqlarni élip bériwatqanliqi, ularning tibet we Uyghur rayonidiki bezi taghlargha ghayet zor chongluqtiki meshlerni qoyup, kömür qalash arqiliq yamghur yaghdurushni sinaq qilghanliqi, lékin buning etraptiki rayonlargha körsitidighan tesirini esla hésabqa almighanliqi bildürülgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.