Илһам тохти бу йиллиқ нобел тинчлиқ мукапатиниң алдинқи 5 намзатиниң бири болған
2020.10.05
Хитай түрмисидики атақлиқ уйғур зиялийси илһам тохти билән хоңкоңлуқ паалийәтчи нәйтин лу 2020-йиллиқ нобел тинчлиқ мукапатиға әң лайиқ алдинқи 5 намзат қатариға киргән.
Норвегийә нобел комитети келәр һәптә 5 намзат ичидин бирини таллайдикән. Илһам тохти билән нәйтин лу бу йил норвегийә қәләмләшләр мәркизи тәрипидин намзалиққа көрситилгән болуп, бу илһам тохтиниң 2019-йилдин бери 2-қетим намзатлиққа қайта көрситилишидур. Буниңдин бурун у америка дөләт мәҗлиси әзалири тәрипидин 2019-йиллиқ нобел тинчлиқ мукапатиға намзатлиққа көрситилгән иди.
“осло тинчлиқ тәтқиқат институти” ниң торида елан қилинған учурда тәкитлинишичә, нөвәттә нәччә йүз намзат ичидин таллаш елип берилип, ахирида илһам тохти вә нәйтин лу қатарлиқ 5 намзат қелип қалған. Қалған намзатлар суданлиқ оқуғучи ала салаһ вә судандики “әркинлик-өзгириш күчлири тәшкилати”, русийәлик өктичи алексий навални вә униң “парихорлуққа қарши туруш фонди”, ливийә вә сомалилиқ тинчлиқ паалийәтчиси һәҗәр шәриф билән илвад әлман, “журналистларни қоғдаш комитети” қатарлиқ шәхс вә орунларни өз ичигә алидикән.
“осло тинчлиқ тәтқиқат институти” ниң торидики учурда тәкитлишичә, “нобел тинчлиқ мукапатиниң хитайдики уйғурларниң бастурулушиға қарши паалийәт елип барған илһам тохтиға берилиши, зулумға учраватқан бу аз санлиқ милләтниң қийинчилиқини техиму гәвдиләндүрүшкә, хитай һөкүмитигә қарита ‛хәлқара җәмийәт көзитиватиду‚ дегән сигнални беришкә ярдими болидикән.” учурда йәнә “илһам тохтидин һечқандақ хәвәр елинамисиму, лекин униң хизмити вә мирасиниң уйғурлар һәм уларниң қоллиғучилири үчүн күчлүк симвул һәм һәрикәтләндүргүчи күч болуп кәлгәнлики” илгири сүрүлгән.
Илһам тохти 2014-йили 1-айниң 15-күни бейҗиңда “бөлгүнчилик” билән әйиблинип қолға елинған. 2014-Йили 9-айниң 22-күни үрүмчидә муддәтсиз қамаққа кесиветилгән иди.