Хитай уйғур “ирқий қирғинчилиқи” ни тәкшүриш тоғрисидики лондон хәлқ сотиға һуқум қилди

Мухбиримиз әркин
2021.05.25

Хитайниң уйғурларға қаратқан “ирқий қирғинчилиқи” ни тәкшүрүш тоғрисидики лондон хәлқ соти хитай даирилирини биарам қилған, хитай тәрәп 25-май буниңға наразилиқ билдүргән. Бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, уйғур аптоном районлиқ һөкүмәт 25-май баянат елан қилип, мәзкур хәлқ сотиниң уйғур вә башқа түркий мусулман хәлқлиригә қаритилған “ирқий қирғинчилиқи” ни көрүп чиқиш тоғрисидики пиланини ‍әйиблигән. Лондон хәлқ соти бу йилниң башлирида сотниң 6-айда рәсми ечилидиғанлиқи, шаһитларни аңлашқа вә дәлилләрни көрүп чиқишқа башлайдиғанлиқини елан қилған.

Бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, уйғур аптоном районлиқ һөкүмәтниң баянатчиси шүй гуйшяң хитайниң бу сотни “әйибләйдиғанлиқи вә униңға писәнт қилмайдиғанлиқи” ни билдүргән. Көзәткүчиләрниң қаришичә, гәрчә хитай да‍ирилири униңға “писәнт қилмайдиғанлиқи” ни ейқан болсиму, бирақ шүй гуйшяңниң униңға инкас билдүрүши уларниң йәнила буниңдин қаттиқ биарам болғанлиқини көрситидикән. Көзәткүчиләр, бу сотниң қануний зорлаш күчи болмисиму, бирақ униң дәлилләрни көрүп чиқидиғанлиқи вә қарариниң хәлқара ‍өрнәк тәшкил қилидиғанлиқини билдүрмәктә.

Бирләшмә агентлиқиниң хәвиридә ейтилишичә, шуй гуйшяң 25-май ‍өткүзүлгән ахбарат йиғинида “бу хәлқара қанун-тәртипкә пүтүнләй хилаплиқ қилғанлиқ, һәқиқий ирқий қирғинчилиқниң зиянкәшликигә учриғанларни еғир һақарәтләш вә шинҗаңдики 25 милйон һәр милләт кишилирини қутратқанлиқ,” дегән. Бирақ лондон хәлқ соти хитай һөкүмитиниң ‍уйғур аяллирини мәҗбурий туғмас қилип, 2019-йили уйғурларниң туғулуш нисбити 50 пирсәнттәк ‍азийип кәткәнлики мәлум болған бир вақитта ечилиду.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.