Америка хитайниң җәнубий деңизда илгири сүрүватқан “игилик һоқуқиниң мутләқ көп қисмини қанунсиз,” дәп җакарлиди

Трамп һөкүмити хитайниң җәнубий деңизда илгири сүрүватқан “игилик һоқуқиниң мутләқ көп қисмини қанунсиз,” дәп җакарлиди.

Америка ташқи ишлар министири майк помпейо 13-июл дүшәнбә күни бу һәқтә мәхсус баянат бәрди. У баянаттики сөзидә: “бейҗиңниң җәнубий деңизниң көп қисим җайлиридики байлиқ мәнбәлириниң өзигә тәвәликини илгири сүрүши пүтүнләй қанунсиз, у бу мәнбәләрни контрол қилиш үчүн зомигәрлик қиливатиду,” дегән.

Помпейо сөзидә йәнә мунуларни тәкитлигән: “дуня бейҗиңниң җәнубий деңизға худди өзиниң деңиз империйәсидәк муамилә қилишиға йол қоймайду. Америка шәрқий-җәнубий асиядики иттипақдашлири вә шериклири билән бир сәптә туруп, уларниң деңиз байлиқлири һәққидики хәлқара қанунлар бойичә бекитилгән игилик һоқуқини қоғдашта чиң туриду.”

Хитай һөкүмити 1 милйон 300 миң квадрат инглиз мили келидиған вә дунядики интайин муһим деңиз йоли болған җәнубий деңизниң тамаминиң дегүдәк өзигә тәвәликини илгири сүрүп, малайсия, филиппин, вийетнам, бруни вә тәйвән қатарлиқ дәвагәр дөләт вә районларға қарита зомигәрлик һәрикәтлирини күчәйткән, шундақла өткән бир қанчә йилда сүний аралларни бәрпа қилип, уни һәрбийләштүргән иди.

Америка дөләтлик аммиви радийосиниң хәвәр қилишичә, америка һазирғичә җәнубий деңизға көп қетим һәрбий парахот вә көрәшчи айропиланлирини әвәтиш арқилиқ районниң хәлқараға очуқлуқини тәкитлигән болсиму, бирақ уйниң җәнубий деңизниң игилик һоқуқи күришидики мәйдани ениқ болмай кәлгән. Шуңа ташқи ишлар министири майк помпейониң дүшәнбә күнидики нутқи американиң бу һәқтики мәйданини тунҗи қетим рәсмий һалда ипадилиши болуп һесаблинидикән.

Мәзкур вәқәниң америка-хитай икки дөләт мунасивәтлирини йәниму җиддийләштүридиғанлиқи мөлчәрләнмәктә. Хитайниң вашингтондики баш әлчиханисиниң баянатчиси өзлириниң буниңға қәтий қарши туридиғанлиқини ейтқан вә америка тәрәпниң район тинчлиқи вә муқимлиқиға бузғунчилиқ қиливатқанлиқини илгири сүргән.