Xitayning “Jungxu'a milliti ortaq gewdisi éngi” manju xanidanliqidin bashlan'ghan iken

Xitay hökümet tetqiqatchiliri xitayning Uyghur élide keng kölemlik ijra qiliwatqan “Jungxu'a milliti ortaq gewdisi éngi” berpa qilish siyasitining shekillinishini xitaylarning özi nechche esir mustemlike bolghan manjularning ching xanidanliqi dewrige baghlighan. Xitay hökümet taratqulirining bildürüshiche, xitay penler akadémiyesi chégra rayon tetqiqat ornining tetqiqatchisi lü wénli ching xanidanliqining “Singdürüsh sheklidiki öz ara tesir körsitish” siyasiy “Jungxu'a milliti ortaq gewdisi éngi” ning shekillinishige türtke bolghanliqini ilgiri sürgen. Lü wénli yéqinda “Xitay xewerliri agéntliqi” ning muxbirlirigha söhbet élan qilip, “Tarixta merkizi hökümetlerning shinjangni bashqurushi, her qaysi millet we guruppilarning arisidiki öz ara medeniyet almashturush, nikahlinish we soda qatarliqlarni ilgiri sürüsh arqiliq ipade tapqanliqi” ni bildürgen.

Lü wénlining körsitishiche, ching xanidanliqining “Singdürüsh sheklidiki öz ara tesir körsitish” siyasiti tughqanchiliq ornitish, öz ara nikahlinish, soda we bir-bir birini toluqlash qatarliq shekillerde öz ipadisini tépip, “Jungxu'a millitining köp qutupluq bir gewdisining shekillinishini chüshinishning achquchi bolghan” iken. Halbuki, lü wénlining xitay hökümiti Uyghur élide assimilyatsiye siyasiti yürgüzüp, Uyghur qizlirini xitaylar bilen nikahlinishqa teshebbus qilish hetta mejburlash bilen eyibliniwatqan bir peytte, tughqanchiliq we nikahlinishning manju xanidanliqi dewridin bashlap yolgha qoyulghanliqini ilgiri sürüshi diqqet qozghimaqta.

Tarixshunaslarning qeyt qilishiche, ching xanidanliqi 1759-yili jungghar xanliqini yoqitip, arqidin qeshqeriye ishghal qilghandin kéyin, mezkur rayonni 1860-yillarghiche herbiy mustemlike tüzümide bashqurup, yerlik beglikler arqiliq idare qilghan. 1878-Yili yaqupbegning qeshqeriye döliti aghdurulup, Uyghur éli resmiy ching xandanliqigha ölke süpitide qétiwélin'ghan bolsimu, emma Uyghurlar uzun mezgil yenila bu rayonning iqtisadiy, ijtima'iy, démografik we medeniyet hayatida yétekchi rol oynap, xitay bilen bolghan ariliqni saqlap kelgen.