Uyghur kishilik hoquq qurulushi: “Xitayning Uyghurlarni widé'oda sözlitishi qorqutushqa yatidighan we a'ile ittipaqliqigha xilap qilmishtur”
2021.02.01
Amérikadiki Uyghur kishilik hoquq qurulushi 1-féwral doklat élan qilip, xitayning ghayip Uyghurlarni widé'oda sözlitip ularning hayat ikenlikini ispatlashqa urunushini analiz qilghan. Bu teshkilatning tekitlishiche, xitayning herkiti Uyghurlarni qorqutush we a'ile ittipaqliqigha xilapliq qilmishi iken. Uyghur aptonom rayonluq hokumiti 1-féwral béyjingda axbarat yighini ötküzüp, chet eldiki “Uyghur edliyesi arxipi” gha hujum qilghan. Bezi ghayip Uyghurlarni widé'oda sozlitip, ulargha ozlirining ghayip bolghanliqini inkar qildurghan, “Uyghur edliyesi arxipi” ning pütünley yalghan uchur tarqatqanliqini ilgiri sürgen idi.
Uyghur kishilik hoquq qurulushi bu heqtiki bayanatida, bu widé'oning chet eldiki Uyghur a'ililirini téximu azablaydighanliqi, widé'odiki kishilerning téximu wehshi jaza tehditi astida sözleshke mejbur bolghanliqining éniq ikenliki, chet eldiki nurghun Uyghurlarning sherqiy türkistandiki qedirdanliri bilen alaqilishalmaywatqanliqi tekitlen'gen. Doklatta éytilishiche, bu widé'o xitay hökümet axbaratining chet eldiki Uyghurlarning uruq-tughqanlirigha erkinlik telep qilish herkitige qarshi élip barghan teshwiqatining bir parchisi iken.
Doklatta yene bu widé'oda Uyghurlargha qarshi sadir qiliniwatqan mejburi emgek, a'ililerni parchilash, diniy basturushqa oxshash konkirét jinayetlerningmu ret qilin'ghanliqini bildürgen. Doklatta éytilishiche, bu widé'o chet eldiki Uyghurlargha xata uchur bérish, qorqutush we qorqunch sélish qorali bolup, ulargha qedirdan kishilirining omumiyyüzlük kontrol nishani ikenlikini eslitish, ulargha ochuq-ashkara sözlimeslik toghrisida bésim ishlitishni meqset qilghan iken.