كۇچا شەھىرىدىكى «دوپپا كوچىسى» دىمۇ «ئۇيغۇر» نامى ۋە ئۇيغۇرچە يېزىقلار يوق قىلىنغان
2024.11.11
خىتاي دائىرىلىرىنىڭ «جۇڭخۇا مىللەتلىرى ئورتاق گەۋدىسى» ئېڭىنى كۈچەپ تەشۋىق قىلىشىغا ئەگىشىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ نامى، كىملىكى يوقىتىلماقتا، شۇنداقلا ئۇيغۇرلارغا تەۋە مەدەنىيەت بايلىقلىرى قانداقتۇر «جۇڭخۇا مىللەتلىرى» گە تەۋە قىلىنىپ، «ئۇيغۇر» دېگەن نامىنىڭ ئورنىغا «ئاز سانلىق مىللەت» دېگەن مەۋھۇم ئىبارە قوللىنىلماقتا.
خىتايچە «تەڭرىتاغ تورى»، «شىنجاڭ گېزىتى» تورى 11-نويابىر چىقارغان بىر سۈرەتلىك خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمىي شەھەرلىرىدىن بىرى بولغان كۇچا شەھىرى رەستە مەھەللىسىگە جايلاشقان دوپپا كوچىسى قايتا ئۆزگەرتىلىپ، ساياھەتچىلەر كوچىسى قىلىنغان؛ ئۇزۇنلۇقى 200 مېتىر كېلىدىغان بۇ كوچىدىكى دۇكانلاردا ئۇيغۇرلارنىڭ تىپىك مەدەنىيەت بۇيۇمى بولغان دوپپا، شايى ئەتلەس، ھىجىر-كوزا ۋە مىسكەرلىك بۇيۇملىرى كۆرگەزمە قىلىنىدىكەن.
سۈرەتلەردىن قارىغاندا، بۇ كوچىدىكى دۇكانلارنىڭ دېرىزىلىرىگە خىتايچە ئۇسلۇبتىكى رامكىلار ئورنىتىلغان ۋە قىزىل سىر بىلەن سىرلانغان بولۇپ، دۇكانلارنىڭ ۋىۋىسكىسىغا تامامەن خىتايچە خەتلەر يېزىلغان. خەۋەردە يەنە دوپپا «ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ بىر خىل باش كىيىمى، ئۇ ئەڭ يېقىن دوستلارغا سوۋغا سۈپىتىدە تەقدىم قىلىنىدۇ» دەپ تونۇشتۇرۇلغان؛ كۇچانىڭ نېنى، مىس بۇيۇملار، ساپال-ھېجىرلار، ھەر خىل كەشتىلىك دوپپىلار «خىتايدىكى كۆپ مەنبەلىك مەدەنىيەتنىڭ يۇغۇرۇلمىسى» دەپ تەشۋىق قىلىنغان. مانا بۇلار، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ھەر قانداق چاغدا ۋە ھەر قانداق جايدا ئۇيغۇر كىملىكىنى تىلغا ئالماسلىق، شۇ ئارقىلىق ئۇنى ئۇنتۇلدۇرۇش غەرىزىنى كۆرسىتىپ بەرمەكتە.
شىۋېتسىيە ئۇپپسالا ئۇنىۋېرسىتېتى تۈركولوگىيە ئىنستىتۇتىنىڭ تەتقىقاتچىسى، دوكتور پاترىك خالزون رادىيومىزغا بەرگەن زىيارىتىدە، خىتاينىڭ نۆۋەتتە ئۇيغۇرلارنىڭ غول مەدەنىيەت شەھەرلىرىنى مۇزېىيلاشتۇرۇلغان ساياھەت مەركىزى قىلىۋاتقانلىقىنى، قەشقەر شەھىرىنىڭ بۇنىڭغا بىر ئۆرنەك ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەنىدى.