Yawropa bilen xitayning sodisi mejburiy emgek tüpeylidin tirkiship qaldi
2020.12.22
Yéqindin buyan köplep melum bolushqa bashlighan Uyghur diyaridiki mejburiy emgek mesilisi xitay bilen yawropa otturisidiki soda we meblegh munasiwetlirige éghir xirislarni peyda qilishqa bashlidi. Nöwette yawropa elliri bu tüpeylidin özlirining xitay bilen bolghan soda munasiwitini qaytidin oyliship körüshke tereddut qiliwatqanliqi melum.
“Jenubiy xitay seher géziti” ning 22-dékabirdiki xewiride éytilishiche, xitay hökümiti izchil Uyghur diyaridiki mejburiy emgekni hemde xelq'ara emgek teshkilatining mejburiy emgek heqqidiki belgilimisini inkar qilip kéliwatqanliqi üchün yawropa döletliri nöwette xitay bilen bolidighan iqtisadiy munasiwette bekla tengqisliqta qalmaqta iken. Bolupmu ötken hepte yawropa parlaménti xitay hökümitining uyghur diyaridiki mejburiy emgek qilmishini eyiblesh heqqide qarar alghandin kéyin bu xahish téximu kücheygen. Yawropa parlaméntining ezasi rafayil gluksman bu heqte söz qilip “Yighiwélish lagéri we zamaniwi qulluq mesilisi köpligen teshkilatlar ortaq qarshi turidighan témilar” dégen.
Yawropa döletlirining xitay bilen bolidighan öz'ara meblegh sélish türlirimu bu tüpeylidin keskin tenqidlerge duch kelgen. Xitay bilen bolidighan soda alaqisini kücheytish heqqide eng aktip boluwatqan gérmaniye rehbiri anjéla mérkér yéqinda gérmaniye yéshillar partiyesidin margarét ba'usning “Siz mushundaq ré'alliqni körüp turupmu yenila xitay bilen soda qilishni teshebbus qilmaqchimu?” dep so'al qoyushigha duch kelgen.
Melum bolushiche, xitaygha oxshash kommunizm tüzümidiki wiyétnam xéli burundin tartip xelq'ara emgek teshkilatining munasiwetlik belgilimilirini toluq ijra qiliwatqan bolup, mejburiy emgek we balilar emgikige xatime bergen. Nöwette yawropa döletliri xitayningmu mushundaq bir halgha yétishini jiddiy telep qilmaqtiken.