Америка оттура асия җумһурийәтлири билән ортақ хитабнамә елан қилип, бу дөләтләрниң игилик һоқуқини қоғдайдиғанлиқини тәкитлиди

Америка президенти җов байден билән оттура асиядики бәш дөләтниң президентлири ортақ хитабнамә елан қилип, мәзкур сабиқ совет иттипақи җумһурийәтлириниң игилик һоқуқини қоғдайдиғанлиқи, бихәтәрлик, сода-иқтисад, енергийә, муһит, килимат өзгиришигә қарши туруш, учур алмаштуруш, террорлуқ вә зораван радикаллиққа қарши туруш җәһәтләрдики һәмкарлиқни күчәйтидиғанлиқини билдүргән. Бу, америка президентиниң тарихта тунҗи қетим оттура асия җумһурийәтлириниң президентлири билән бирликтә учришип, өз ара һәмкарлиқни күчәйтиш һәққидә ортақ хитабнамә елан қилишидур.

Президент байден 20-сентәбир күни ню-йоркта б д т омуми йиғиниға қатнишишқа кәлгән оттура асиядики қазақистан, өзбекистан, қирғизистан, таҗикистан, түркмәнистан қатарлиқ җумһурийәтләрниң президентлири билән айрим учрашқан.

Мутәхәссисләр бу тарихий учришишниң оттура асия рәһбәрлиригә русийә билән хитайниң техиму чоңқур контроллуқида қелиштин сақлиништа илһам беридиғанлиқини илгири сүргән. Ақсарайниң 21-сентәбир күни елан қилған америка президенти билән оттура асия җумһурийәтлири президентлириниң ортақ хитабнамисидә, бу җумһурийәтләрниң игилик һоқуқи вә мустәқиллиқи ‍алаһидә тәкитләнгән. Хитабнамидә: “биз ортақ район бихәтәрлик хирисиға тақабил туруш вә оттура асия дөләтлириниң игилик һоқуқи вә мустәқиллиқини қоғдашниң зөрүр ул теши сүпитидә бихәтәрлик һәмкарлиқини күчәйтиш ирадимизни қайта тәкитләймиз” дейилгән. Хитабнамидә йәнә афғанистан вәзийитиниң оттура асияниң бихәтәрлики вә муқимлиқидики муһим амил икәнлики етирап қилиниш билән бир вақитта, мудапиә, қанун иҗра қилиш, террорлуққа қарши турушта давамлиқ һәмкарлишидиғанлиқ, җүмлидин учур алмаштурушни кеңәйтиш, чегра бихәтәрлики, бихәтәр көчүш, сүрийәниң шәрқий шималидин пуқраларниң юртиға қайтишини қоллаш, террорлуққа қарши туруш вә зораванлиқни кәлтүрүп чиқиридиған радикаллишишниң алдини елиштики әң яхши тәҗрибиләрни ортақлишиш арқилиқ һәмкарлиқини чоңқурлаштуруш ирадиси қайта тәкитләнгән. Бу ортақ хитабнаминиң хитайниң оттура асиядики тәсири давамлиқ кеңийиватқан, русийә бу райондики дөләтләрниң игилик һоқуқи һәм мустәқиллиқиға хирис қиливатқан бир вақитта елан қилиниши диққәт қозғимақта.