Uyghur élidiki xitay shirketliri ottura we gherbiy asiya elliri bilen bolghan import-éksport miqdarini jiddiy köpeytmektiken
2023.05.24
Uyghur élidiki qirghinchiliq we mejburiy emgek tüpeyli démokratik gherb döletliri xitayning tashqi soda ishlirigha qarita iqtisadiy jaza charilirini yolgha qoyghan idi. Bu tedbirler gerche xitayning tashqi éksportigha tesir körsetken bolsimu, lékin yéqindin buyan Uyghur élidiki xitay shirketlirining qoshna eller bilen bolghan import-éksport miqdari dawamliq ashqanliqi melum.
“Shinjang géziti” ning 22-may xewiride éytilishiche, 100 tonna mal qachilan'ghan gruziyening bir yük transport ayropilani ürümchi xelq'ara ayrodromidin groziyege qarap uchqan. Ürümchi ayrodromning bu yilqi omumiy yuk toshush miqdari 1000 tonnidin ashqanliqi melum.
Xewerde körsitilishiche, ottura asiyadiki besh dölet Uyghur aptonom rayoni bilen bolghan hawa qatnash liniyelirini pütünley eslige keltürgen. Ürümchidin almuta, bishkek, dushenbe, tashkent, tiblis, islam'abad, téhran, baku, astane, ashxabat qatarliq ottura we gherbiy asiyadiki chong sheherlerge biwasite uchush liniyeliri échilghan. Bu liniyelerda toshulidighan mehsulat miqdarimu barghanséri éship barghan. Xitay shirketlirining import-éksport miqdarimu téximu ashqan. Shinxu'a torining 24-may xewiride déyilishiche, afghanistan paytexti kabuldin ürümchige qatnaydighan hawa yoli 3 yildin kiyin eslige kelgen.
“Shinjang géziti” ning xewirige qarighanda, bu yil 1-aydin 4-ayghiche, Uyghur élidiki ayrodromlarda jem'iy 364 da'imliq liniye yolgha qoyulghan. Buning ichide 10 xelq'araliq yoluchilar liniyesi bar iken. Xewerde déyilishiche, buningdin kéyin xelq'ara yük transport liniyeliri dawamliq köpeytilip, ottura asiya, sherqiy yawropa we bashqa döletlerge toshulidighan yük transport miqdari téximu ashurulidiken.
Amérika bashchiliqidiki gherb döletliri xitayning Uyghur élidiki qirghinchiliqi tüpeyli mejburiy emgek bilen chétishliqi bolghan xitay shirketlirining éksport mehsulatlirigha qanun boyiche émbargo qoyghan idi. Bu xitay shirketlirining tashqi soda éksportigha qattiq zerbe bolghan bolsimu, emma xitay hökümiti ottura we gherbiy asiyadiki xitaygha tayinip qalghan döletlerge qarita mal éksport miqdarini hessilep ashurup, gherb döletliride tartqan ziyinini tolduruwélishqa jiddiy tutush qilishqa bashlighan.
“Iqtisad” zhurnili qatarliq nopuzluq menbelerge asaslan'ghanda, amérika bashchiliqidiki démokratik gherb döletlirining xitaygha qoyghan iqtisadiy jaza tedbirliri melum derijide ünümini körsetken. Shu sewebtin xitay tashqi sodidiki bu tosalghu we qiyinchiliqlarni bashqa yollar arqiliq hel qilishqa urunmaqtiken.