Пакистанниң порт шәһири гвадарда хитай-пакистан иқтисадий каридориға қарши кәң көләмлик намайиш партлиған

Пакистан-хитай иқтисадий каридориниң истиратегийәлик түгүни болған пакистанниң гвадар портида, балуҗи хәлқиниң бу қурулушқа қарши кәң көләмлик намайиши партлиған. “дипломат” жорнилида 7-январ елан қилинған бир хәвәрдә көрситилишичә, гвадарниң сирт билән болған телефон вә интернет алақиси үзүп ташланған болуп, нөвәттә телефон алақиси әслигә кәлгән болсиму, лекин интернет алақиси 28-декабирдин буян әслигә кәлмигән. Гвардар порти бейҗиңниң пакистанға 62 милярд доллар мәбләғ селип, қәшқәр билән гвардарни қуруқлуқ вә һава арқилиқ туташтуруп, уйғур елидин һинди окянға чиқиштики истратегийәлик түгүни болуп, пакистанниң бу портни хитайға иҗаригә бериши йәрлик балуҗиларниң изчил қаршилиқиға учрап кәлгән иди.

“дипломат” жорнилиниң хәвиридә, пакистан сақчилириниң икки айдин бери чедир қуруп наразилиқ билдүриватқан намайишчиларниң чедирлириға бесип кирип, “гвадарниң һәқлирини бәр” намлиқ аммвий һәрикәтниң рәһбәрлирини вә әзалирини тутқун қилишиниң бу қетимқи наразилиқ һәркитиниң техиму әвҗ елишиға сәвәб болғанлиқини, пакистан даилириниң җиддий һаләт елан қилип, аммивий йиғилишни чәклигәнликини билдүргән.

Хәвәрдә ейтилишичә, хитай гвадар портиға нурғун мәбләғ салған болсиму, лекин бу йәрлик балуҗи хәлқиғә һечқандақ пайда елип кәлмигән, бәлки уларни иқтисадий тәрәққиятниң сиртида қалдурған. Порт қурулушини хитай билән пакистанниң башқа өлкилиридики әмәлдарлар контрол қилип, йәрлик балуҗиларда йәр земиниға болған игидарчилиқ һоқуқи вә кимлик кризисини күчәйткән. Хәвәрдә йәнә хитай ишчи вә тиҗарәтчилириниң тез көпийиши гвадарда нопус өзгиришини пәйда қилип, балуҗилардики кимлик әндишисини күчәйткәнлики, гвадардики хитай нупусиниң 2048-йилиға барғанда йәрлик балуҗилардин ешип кетиши пәрәз қилиниватқанлиқи, бу балуҗи хәлқиниң бу қетимқи наразилиқ һәркитигә түрткә болғанлиқи тәкитләнгән.