Xitay malliri pakistan'gha toshulsa, chégra tekshürüshidin ötmeydiken

“Xitay xewerliri tori” ning 23-awghust küni chiqarghan xewirige qarighanda, 8-ayning 22-küni “Qeshqer-islam'abad tashyol qatnishi kélishimi” ge asasen qatnash bashlash murasimi qeshqerde ötküzülgen. Bu xitaydin pakistan'gha échilghan we tamozhna tekshürüshidin ötmeydighan tunji xelq'ara soda yoli hésablinidiken.

“Xelq'ara tashyol qatnishi kélishimi” (TIR) xelq'ara qatnash tügünliride omumyüzlük qollinilidighan, her ikki döletning tamozhna tekshürüshige uchrimaydighan bir qatnash sistémisi bolup, xitay hökümiti “Qeshqerni tügün qilghan soda yolini rawanlashturush, waqitni téjesh” üchün pakistan bilen bu kélishimni tüzgen. Kélishimge asasen, qeshqerdin bésilghan mal pakistanning mal ambirigha kirgiche héchqandaq tekshürüshtin ötmeydiken, mallar mashinidin chüshürülmeydiken, qapliri échilmaydiken.

Qeshqer “Xitay-pakistan iqtisad karidori” ning muhim qatnash tügüni bolup, xitay hökümiti yéqinqi aylardin buyan qeshqerni “Bir belwagh bir yol” pilanining istratégiyelik jayi, “Yuqiri süpetlik tereqqiyat nuqtisi” qilip békitken؛ chong yighinlarni échip, xéridar chaqirip, sodigerlerni meblegh sélishqa jelp qilghanidi.

Uzunluqi 1200 kilométir kélidighan qeshqer-islam'abad tashyolida xitay mallirining pakistan'gha tosqunsiz toshulushi Uyghur rayonidin chiqidighan mejburiy emgek malliriningmu cheklimige uchrimastin éksport qilinishigha, amérikagha kirelmeydighan mallarning pakistan arqiliq bashqa döletlerge mangdurulushigha keng yol échip béridighanliqi texmin qilinmaqta.