Xitayning Uyghur aptonom rayonidiki qazaq puqralirini yighiwélish lagérlirigha qamishi qazaqistan'gha bash aghriqi tépip bergen. 6-Awghust küni "Jenubiy xitay etigenlik pochta géziti" de élan qilin'ghan bir maqalida xitayning Uyghur aptonom rayonidiki qazaqlarni yighiwélish lagérlirigha qamishi qazaqistanda ammiwi naraziliq qozghighanliqi, qazaqistanning bu naraziliqni qandaq bir terep qilish mesiliside béshi qétiwatqanliqini bildürgen.
"Xitayning qazaqlargha tutqan mu'amilisi 'bir belwagh bir yol' qurulushidiki tosalghu" serlewhilik maqalida tekitlinishiche, qazaqistan hökümiti eng chong iqtisadi shériklirining biri bolghan xitayning Uyghur aptonom rayonida xitay puqrasi bolghan qazaqlarni yaki qazaqistan puqraliqigha ötken qazaqlarni "Siyasiy terbiyilesh" lagérlirigha ewetkenliki ashkarilinip, barghanséri küchiyiwatqan ammiwi naraziliqlargha duch kelmekte iken. Maqalida qazaqistan'gha qéchip chiqqan yighiwélish lagérining sabiq qazaq xadimi sayragül sawutbayning ötken charshenbe küni sotlan'ghanliqi eskertilip, sayragülning özi ishligen lagér heqqide "Bu lagérning resmiy nami xitay idé'ologiyesini ögitidighan 'terbiyilesh merkizi'. Emeliyette u tagh ichidiki bir türme" dégen sözlirini alahide tilgha alghan.
Ötken hepte qazaqistanning yarkent nahiyisidiki bir sot mehkimisi xitayning mongghulküre nahiyisidiki bir yighiwélish lagérining sabiq xadimi sayragül sawutbayning sotlap, uni xitaygha qayturmasliqni qarar qilghan. Sayragül sotta yighiwélish lagérining ichki ehwalini ashkarilap, qazaqistan we xelq'arada zor ghulghula qozghighan idi.
"Jenubiy xitay etigenlik pochta géziti" diki maqalida ilgiri sürüshiche, qazaqistan ilgiri Uyghurlarni xitaygha qayturup bérip tenqidlinip kelgen bolsimu, lékin bu qétim da'iriler sayragülge jem'iyetning bésimida yénik höküm chiqarghan. Maqalida qazaqistandiki bir kishilik hoquq teshkilatining sözi neqil keltürüp, sayragülning délosida "Jama'et pikri halqiliq rol oynidi" déyilgen. Maqalida yene mutexessislerning sözi neqil keltürülüp, qazaqistan iqtisadining zor derijide xitaygha tayinidighanliqi, ikki terepning 51 xil qurulush türige 27 milyard 700 milyon dollar meblegh sélishni kélishkenlikini, shunga qazaqistanning xitayda boluwatqan ishlarni körmeske salidighanliqi eskertilip, "Biraq sayragül weqesi hökümetning jama'et pikrige sel qaralmaydighanliqini körsitip berdi," déyilgen.
