Uyghur aptonom rayoni qanun chiqirip, “Qeshqer qedimiy sheher restiliri” ni qoghdimaqchi boldi
2024.04.08
Uyghur aptonom rayoni qanun chiqirip, xitayning “Bir belwagh bir yol” pilanining halqiliq tügüni, shundaqla uning “Yéngi dewrdiki shinjangni bashqurush istratégiyesi” de nopus qurulmisini özgertish nishanidiki halqiliq sheherlirining biri bolghan qeshqer qedimi shehiri restilirini qoghdimaqchi bolghan.
Uyghur aptonom rayonining bu qarari, xitay dölet kabinétining ötken yili qeshqerni ürümchi bilen ghuljidin qalsa Uyghur diyaridiki üch chong “Erkin soda rayoni” ning biri, dep élan qilishi, Uyghur tarixiy we medeniyitining nechche ming yilliq böshüki bolghan bu qedimiy sheherning nopus qurulmisi hem turmush sheklige bolghan endishilerni kücheytishining arqisidinla élan qilinishi diqqet qozghimaqta. Xitay taratqulirining ashkarilishiche, “Qeshqer qedimiy sheher restilirini qoghdash nizami” 31-mart küni Uyghur aptonom rayonluq xelq qurultiyi da'imiy komitéti teripidin maqullan'ghan.
Qeshqer kona sheher restilirini qoghdash heqqidiki 30 maddiliq nizamning bu yil 5-ayning 1-künidin bashlap resmiy ijra qilinidighanliqi qeyt qilinmaqta. “Shinjang géziti” qatarliq rayondiki hökümet taratqulirining xewerliride qeyt qilinishiche, “Qeshqer qedimiy sheher restilirimu en'ene bilen zamaniwi tereqqiyatni birleshtürüshte nurghunlighan tarixi orunlargha oxshash, ziddiyet we tosalghulargha uchrap, qoghdash, warisliq qilish, tereqqiyat we paydilinishni maslashturushta qiyinchiliqqa duch kelmekte” iken.
Xitay hökümet taratqulirining xewerliride, “Bu mesilini hel qilishning eng ünümlük usuli bu sheherni qoghdash hem uninggha warisliq qilishni qanun ramkisigha kirgüzüsh” ikenliki tekitlen'gen bolsimu, lékin mezkur nizamda yenila nurghun halqiliq nuqtilarning müjmel hem tutuq ikenliki qeyt qilinmaqta.
Yawropa parlaménti buningdin xéli yillar burun yeni 2011-yili, xitay hökümiti “Yer tewreshke chidamliq öy” sélish namida qeshqer shehiri restilirini keng kölemlik chéqishqa bashlighanda qarar maqullap, xitay da'iriliridin chéqishni toxtitishni telep qilghan. Emma xitay hökümiti yawropa parlaméntining chaqiriqigha qulaq salmighan, hetta qeshqerni b d t pen-medeniyet ma'arip teshkilatining medeniyet mirasliri tizimlikige kirgüzüsh chaqiriqlirinimu ret qilghanidi.