Әнглийә парламенти уюштурмақчи болған рамизанлиқ паалийәт тиктокниң ярдимигә еришкән

Әнглийә парламентиниң “әнглийәдики мусулманларниң мәдәнийәт төһписи” намлиқ тәбрикләш паалийити тиктокниң қоллишиға еришкән. Һалбуки, хитайға учур йәткүзиду дәп қарилип америкада чәклиниватқан, уйғурлар дуч кәлгән сиясий зулум һәққидики учурларни чәкләйдиған тиктокқа охшаш бир әп деталиниң әнглийәдә давамлиқ қоллиниши, һәтта парламент тәрипидин қоллашқа еришиши күчлүк ғулғула қозғиған.

24-Феврал, “оттура шәрқниң көзи” (Middle East Eye) намлиқ тор бетидә елан қилинған бу хәвәрдә дейилишичә, әнглийә парламенти кеңәш палатаси 3-айниң 11-күни өткүзмәкчи болған “әнглийәдики мусулманларниң мәдәнийәт төһписи” ни тәбрикләш паалийити үчүн әвәтилгән тәклипнамидә, “тиктокниң қоллиши билән өткүзүлгән бу рамизанлиқ паалийәткә қатнишип беришиңизни қарши алимиз” дегән қурлар йезилған. 2023-Йил 3-айда, әнглийә парламенти дөләт хәвпсизликини көздә тутуп тиктокни чәклигәндә, тикток хитай һөкүмитигә санлиқ мәлумат тәминләйдиғанлиқини инкар қилғаникән.

Уйғур паалийәтчилиридин ризвангүл нурмуһәммәд әнглийә парламентиниң мундақ паалийәткә тиктокни қетивалғинини қаттиқ тәнқидләп: “хитай һөкүмити акамни тутуп из-дерәксиз йоқ қиливәтти. Әнглийәдики бу мусулманлар тәшкилати тиктокниң ярдимини қобул қилса, мән буниңға қарап туралмаймән. Тикток дегән бизниң дәрд-шикайәтлиримизни тәкшүрүп, авазимизни йоқ қилидиған бир нәрсә, әмдиликтә у, мусулманларниң арисидин өзигә қанунлуқ бир орун тепишқа урунмақта” дегән. Ризвангүл йәнә мәзкур паалийәтни қоллаватқан “әнглийә мусулман аяллар тори” (MWNUK) ға хәт йезип, тиктокниң ярдимини елишни рәт қилишқа, кәлгүси паалийәтләрдә кишилик һоқуқни дәпсәндә қилишқа шерик болған бундақ ширкәтләр билән һәмкарлашмаслиққа чақирған.

Бу хәвәрдә қәйт қилинишичә, тикток бу һәқтә билдүргән инкасида, хитай һөкүмитиниң тиктоктики уйғурларға мунасивәтлик учурларни контрол қилидиғанлиқини инкар қилған һәмдә тиктокта уйғурларға мунасивәтлик көплигән мәзмунларниң барлиқини ейтқан. Һалбуки, 2020-йил тикток әмәлдари әнглийә парламентида өткүзүлгән гуваһлиқ йиғинида, уйғурларниң хитайда халиғанчә тутқун қилинидиғанлиқи һәққидики мәзмунларни тәкшүргәнликини етирап қилғаникән.