Sayragülning siyasiy panahliq iltijasi “Yighiwélish lagérliri” ning qismen sirini achqan

Bu yil aprél éyida Uyghur diyaridin qazaqistan'gha qéchip barghan sayragül sawutbay 21-mayda “Chégradin qanunsiz ötken” dégen jinayet bilen eyiblinip, qazaqistan bixeterlik xadimliri teripidin qolgha élin'ghan idi. Yéqinda almuta oblastigha qarashliq yarkent shehiride ötküzülgen sotta sayragül özini xitaygha qayturmasliqni telep qilip, qazaqistan hökümitidin siyasiy panahliq tiligen. Shuning bilen birge özining Uyghur diyaridiki “Terbiyilesh merkizi” namida mewjut boluwatqan lagérlarning biride xitay tarixidin ders ötüshke mejburlan'ghanliqi hemde bu jeryanda ashu lagérda körgenliri heqqide melumat bergen.

“Pul-mu'amile waqti” gézitining 31-iyul sanigha bésilghan bu heqtiki maqalida körsitilishiche, sayragül özining bayanatida Uyghur diyaridiki lagérlar we uning ichki qismidiki ehwallar heqqide melumat bergen hemde bularning “Dölet mexpiyiti” hésablinidighanliqini, buni ashkarilighan kishilerning qattiq jazagha uchraydighanliqini tekitligen. Uning éri islam uwali bu heqte söz qilip: “Hazir u yerdikiler (Uyghur diyaridikiler) bu merkezlerdiki qattiq bashqurushning qaysi derijige barghanliqini bilmeydu. Shuningdek qanchilik kishilerning bu jaylarda ölüp ketkenliki yaki sarang bolup qalghanliqini téximu bilmeydu. Bilgenlermu bu heqte éghiz achalmaydu. Chünki ular bu heqte birer éghir sözlepla qoysa balagha qalghini shu” dégen.

Xitayning qazaqistanda turushluq bash elchisi jang wéy bu heqte toxtilip: “Nöwette bir qisim kishiler ammiwi sorunlarda we torlarda yalghan-yawidaqlarni oydurup, shinjangning we xitay hökümitining xelq'aradiki obrazigha qara suwimaqta” dégen. 

Melum bolushiche, sayragül qazaq bolup, uning éri we ikki balisi qazaqistan puqrasi iken. Bu heqtiki sotning axirqi hökümi téxi élan qilinmighan bolup, sotchilar sayragülning özini qazaqistanda jinayi ishlar boyiche jazalash, xitaygha qayturmasliq heqqidiki telipini ret qilghan. Sot mehkimisining bu heqtiki muhakimisi 1-awghustta qayta bashlinidiken.