Вилсон мәркизи шәң шисәйниң 1934-йили 6-айда сталинға язған мәхпий хетини елан қилған

Баш шитаби вашингтондики вилсон тәтқиқат мәркизи йеқинда шең шисәйниң 1934-йили 6-айда сталинға йоллиған мутләқ мәхпий мәктублиридин бирини елан қилған.

Мәзкур мәктубта шең шисәй интайин чирайлиқ вә дәбдәбилик ибариләрни қоллинип, өзиниң японийәдә оқуватқан чағлиридин башлапла маркисизмға әқидә бағлиғанлиқи, “капитал”, “коммунистик партийә хитабнамиси” вә “гота программисиға тәнқид” қатарлиқ әсәрләрни қетиқинип өгәнгәнлики шундақла өзиниң компартийә әзаси болуш арзусидин бир күнму қайтмиғанлиқини баян қилған.

Җәмий 14 нуқта бойичә йезилған шең шисәйниң бу узун мәктубида униң нәнҗиңдики гоминдаң һөкүмитидин қол үзүп, хитайда бир коммунистик һакимәйәтниң мәйданға келишигә тиришчанлиқ көрсәтмәкчи болғанлиқи, буниң үчүн алди билән өзи идарә қиливатқан уйғур диярида компартийәниң бир шөбисини қурушни ойлаватқанлиқини изһар қилған.

У мәзкур мәктубта совет иттипақи рәһбәрлиридин сталин, молотоф вә ворошилофларниң униң совет болшевиклар партийәсигә әза болуп кишигә қолушулишини өтүнүп сориған.

Шең шисәй мәзкур мәктубниң бешида йәнә совет иттипақиниң уйғур дияридики исянларни тинҗитип, өз һакимийитиниң ма җуңйиңниң тәһликисидин қутулушиға ярдәм бәргәнликигә алаһидә минәтдарлиқ билдүргән.

Тарихчилар, шең шисәйниң мәзкур мәктубиниң 1934-йили 6-айда сталинға йолланғанлиқини, бу мәзгилдә шең шисәйниң совет қизил армийәсиниң һәрбий ярдимигә тайинип ма җуңйиңни тармар қилғанлиқи, шуниң билән бир вақитта йәнә совет иттипақиниң вастиси билән хоҗанияз һаҗи башчилиқидики уйғур қозғилаңчилирини сүлһигә кәлтүрүп, өз һакимийитигә келиватқан қош хиристин вақитлиқ қутулғанлиқини тилға алиду.

Улар йәнә бу мәктуб әйни вақитта шең шисәйниң совет иттипақиға тайинип алди билән уйғур дияриниң һөкүмрани болуш, ахирида хитайда қурулғуси коммунистик һакимийәтниң рәһбири болуштәк бир сиясий қара нийитини ашкарилап бериду, дәп қаримақта.