Xitay hökümiti “Shinjang we tibet hékayisini sözlesh” teshwiqatini yéngidin shekillendürmekte
2024.09.13
Xitay hökümiti gherb metbu'atlirining Uyghur éli we tibetning kishilik hoquq weziyiti toghrisidiki tenqidiy pikir éqimigha qarshi turushni meqset qilghan yéngi teshwiqat pa'aliyetlirini qanat yaydurmaqta.
12-Séntebir, “Amérika awazi” torida élan qilin'ghan bir maqalide déyilishiche, xitay birliksep orunliri, xitay teywen ishxanisi yéqinqi bir nechche hepte ichide chet ellik bilogérlarni Uyghur élige ziyaretke bérishqa toxtimay dewet qilghan.
5-Séntebir teywende chiqqan bir xewerde, xitayning teywenlik dangliq shexslerni shinjangni ziyaret qilishqa teklip qilghanliqi we bu rayon heqqide “Güzel hékayiler” ni sözleshke righbetlendürgenliki melum bolghanidi. Teywen hökümiti öz puqralirini Uyghur élige ziyaretke bérishtin agahlandurghan bolsimu, xitayning teywen ishxanisi teywenliklerni Uyghur élining “Güzel menzirisi, ésil tamaqliri we yerlik örp-adetliri” din huzurlinishqa dawamliq jelp qilghan.
Xitay hökümiti teywenliklerdin bashqa yene, chet ellik muxbirlar we bilogérlarni Uyghur élige teklip qilip apirip, ularning Uyghur élide körgen-bilgenlirini, tesiratlirini “Yer shari waqit géziti” ge chiqarghan. Bu gézitte ularning Uyghur élidiki zawut-karxanilar, diniy pa'aliyet sorunliri we turalghu jaylargha barghanliqi, qandaqtur “Shinjangning iqtisadiy jehettin güllinip ketkenliki, yerlik xelqning diniy erkinliktin behrimen bolghanliqi, her milletning inaq yashawatqanliqi” ni körgenliki teshwiq qilin'ghan.
“Amérika awazi” de élan qilin'ghan maqalide körsitilishiche, xitay da'iriliri Uyghur élige ziyaretke barghan tor cholpanlirining pütkül pa'aliyetlirini orunlashturghan hem kontrol qilghan؛ shu arqiliq ularning bayanlirining xitay teshwiqatigha uyghun bolushigha, bolupmu chet el taratqulirining bu rayonda yüz bériwatqan qebih jinayetler heqqidiki xewerlirige zit chiqishigha kapaletlik qilghan.
2017-Yildin bashlap, amérika, birleshken döletler teshkilati, yawropa parlaménti we bashqa kishilik hoquq teshkilatliri xitayni milyonlarche Uyghurni tutqun qilghanliqi, nechche yüz minglighan Uyghur ayallirini bala chüshürüsh yaki tughmasliqqa mejburlighanliqi, Uyghur we bashqa milletlerni qul emgikige salghanliqi bilen eyiblep kéliwatqan bolup, amérika bu jehette eng aktip chare qollinip, 2021-yili “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” ni maqullap, 2022-yil 6-aydin bashlap ijra qilghanidi. Shuningdin buyan xitayning bu qanun'gha hujum qilip kéliwatqanliqi, yawropa we bashqa döletlerdimu xitayni chekleydighan qanunlarning tüzülüshining aldini élishqa urunup kelgenliki, buning üchün teshwiqatning roligha alahide küchewatqanliqi melum.