Sin'gapor döletlik bayliq fondining mes'ulliri Uyghur élide ziyarette bolghan

Washin'gtondin muxbirimiz erkin teyyarlidi
2024.08.26

Sin'gapor döletlik bayliq fondi - “Témasék” (Temasek) ning re'isi lim bun xéng bilen ijra'iye diréktori pilay sandraségara 26-awghust küni ürümchide ziyarette bolghan we Uyghur aptonom rayonluq partkomning sékrétari ma shingruy bilen söhbet élip barghan.

Xewerlerde, söhbetning en'eniwi énérgiye bilen shamal we quyash énérgiyesige oxshash yéngi énérgiye menbelirini échishni merkez qilghanliqi qeyt qilinmaqta. Bu ma shingruyning ötken hepte kambodzha padishahi norodum sixamonini kütüwélishidin béri, sherqiy-jenubiy asiyadiki yene bir chet el emeldarini kütüwélishidur. Melum bolushiche, bu ziyaretler xelq'arada dawamlishiwatqan xitayning Uyghur irqiy qirghinchiliqi we mejburiy emgikini jawabkarliqqa tartish sadalirigha qarshi “Shinjangning obrazini yaxshilash”, shundaqla rayon'gha téximu köp chet el meblighi jelp qilish tirishchanliqining bir parchisi iken.

“Jenubiy xitay etigenlik pochtisi” ning “Shinjang géziti” din neqil keltürüp bergen xewiride, ikki terep arisidiki söhbetning nuqtiliq témilirining biri, énérgiye sahesi, jümlidin néfit, teb'iy gaz we kömürni öz ichige alghan en'eniwi énérgiye sahesi, shundaqla shamal hem küntaxtigha oxshash yéngi énérgiye mesililirini nuqta qilghanliqi qeyt qilinmaqta.

Xitayning 2017-yilidin bashlap Uyghurlarni keng kölemde lagér, türmilerge qamash bilen bir waqitta yene, Uyghur élining yéngi énérgiye sahesige meblegh sélishnimu kücheytkenliki melum. Xitay hökümet taratqulirining ilgiri sürüshiche, bu yilning deslepki alte éyida, Uyghur élining yéngi énérgiye bilen tok ishlepchiqirish iqtidari ötken yilning oxshash mezgilidikidin ikki hessidin köprek artqan. Xewerlerde, “Témasék” ning Uyghur éli bilen medeniyet almashturush we sayahetchilik jehettiki hemkarliqini kücheytishni ümid qilidighanliqi qeyt qilinmaqta. Halbuki, xitay hökümiti “Shinjangning obrazi” ni yaxshilashta yéqinqi bir-ikki yildin béri kishilik hoquq teshkilatliri teripidin “Irqiy qirghinchiliq sayahiti” dep teripliniwatqan Uyghur éli sayahetchilikini kücheytken. “Témasék” rehberlirining ürümchi ziyariti bu fondning xitaydiki meblighi 2020-yilidiki 29 pirsenttin 2023-2024-yili 19 pirsentke chüshken bir peytte élip bérilghan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.