Yarluzangbu deryasining süyidiki lay-patqaqlar hindistanning gumanini yenimu kücheytken

Muxbirimiz irade
2017.11.30

Xitayning tibettin bashlinip, héndistan'gha éqip kiridighan xelq'araliq derya-éqinlarni tosup, su ambiri yasawatqan bolushi éhtimalliqi hindistan terepning küchlük diqqitini qozghimaqta.

“Hindistan xewerliri” gézitining charshenbe künidiki xewiridin qarighanda, hindistanning xitay bilen chégrilinidighan arunachal paradésh shtatidiki parlamént ezasi ninong iréng hindistan bash ministiri modégha mexsus mektup yollap, tibet térritoriyesidiki yarluzangbu deryasining melum sewebler bilen éghir derijide bulghan'ghanliqini bildürgen.

Uning eskertishiche, tibetler “Yarluzangbu”, hindistanliqlar “Siyang” dep ataydighan bu deryaning süyi noyabir aylirida eynektek süzük aqidiken. Halbuki, yéqindin buyan bu deryaning süyi normalsiz derijide lay-patqaqlar bilen bulghan'ghan. Uning tibettiki bash éqimidin hetta sémont parchilirimu éqip kélishke bashlighan. Bu ehwallar xitayning mezkur xelq'araliq deryaning bash éqinida ambar yaki tonél qézip, derya süyini bashqa terepke bashlashqa urunuwatqan bolushi mumkinlikidin bésharet bergen we hindistan terepning bu heqtiki gumanlarni kücheytken.

Ötken ayda “Jenubiy xitay etigenlik géziti” xitayning braxmapotra deryasining tibet térritoriyisidiki bash éqimini tosup su ambiri yasimaqchi bolghanliqi, u yerdin 1000 kilométir uzunluqtiki tonil arqiliq bu suni Uyghur diyaridiki teklimakan chöllükige bashlimaqchi boluwatqanliqini xewer qilghan idi. Emma etisi, xitay tashqi ishlar bayanatchisi xu'a chünying muxbirlarning bu heqtiki so'allirigha jawab bérip, “Bu saxta xewer, toghra emes” dep xewerni ret qilghan.

Arunachal paradésh shtatining parlamént ezasi “Hindistan xewerliri” gézitige qilghan sözide, derya süyidiki bulghinishning bashqa bir éniqlimisi yoqluqini ilgiri sürüp, weqeni choqum xelq'ara organlarning tekshürüp éniqlishi kéreklikini eskertken. Yarluzangbu yaki siyang deryasi braxmaputra deryasigha qoshulidighan eng chong tarmaq éqinlarning biri bolup, u tibettin bashlinip, arunachal paradésh arqiliq braxmaputra deryasigha qoshulidiken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.