Talibanlar xitayning “Bir belbagh bir yol munbiri” yighinigha qatnishidighan bolghan
2023.10.16
Afghanistan talibanlirining bu hepte béyjingda ötküzülidighan xitayning “Bir belbagh bir yol munbiri” yighinigha qatnishidighanliqi bildürüldi. Roytérs agéntliqining xewer qilishiche, talibanlarning bayanatchisi ötken shenbe yeni 14-öktebir küni talibanlarning soda-sana'et ministiri haji noruddin ezizining 17-we 18-öktebir künliri béyjingda ötküzülidighan bu yighin'gha qatnishidighanliqini éytqan. Roytérs agéntliqining xewiride, talibanlarni héchqandaq bir hökümet étirap qilmisimu, lékin ularning bu yighin'gha teklip qilinishi béyjingning talibanlar bilen bolghan resmiy munasiwitining küchiyiwatqanliqini körsitidighanliqi tekitlen'gen. Xitay talibanlarni resmiy étirap qilmighan bolsimu, lékin u téxi ötken ayda kabulgha bash elchi teyinligenidi.
Halbuki, xitay re'isi shi jinpingning “Bir belbagh bir yol” pilanining 10 yilliq munasiwiti bilen chaqirilghan we xitay da'iriliri teripidin bu yilqi “Eng muhim diplomatik weqe” dep teriplen'gen bu yighin'gha talibanlarning teklip qilinishi, emma uninggha gherbtiki asasliq dölet rehberlirining qatnashmaydighanliqi diqqet qozghimaqta. Xitay bu qétimqi yighinning waqti we uninggha qatnishidighan kishilerning tizimlikini yoshurun tutup kelgen. U yighin waqtini yighindin 6 kün burun élan qilghan bolsimu, emma uninggha qatnishidighan méhmanlarning toluq tizimlikini hazirgha qeder élan qilmighan. Lékin CNN ning éytishiche, yighin'gha rusiye pirézidénti wladimir putinning qatnishish éhtimali chong iken.
Talibanlarning bayanatchisi axundzade abdusalam jawad roytérs agéntliqigha haji nuruddin ezizining yighin'gha qatnishidighanliqi we “Chong meblegh salghuchilarni teklip qilidighanliqi” ni éytqan. Uning qeyt qilishiche, haji nuruddin ezizi béyjingda yene waxan karidorida yol yasash mesilisinimu muzakire qilidighanliqini bildürgen. Taliban tashqi ishlar ministiri emir xan muteqi bu ayning bashliri xitay tashqi ishlar ministiri wang yi bilen körüshkende, afghanistanda xitaygha qarshi “Térrorluq heriketler” ge yol qoymaydighanliqini éytqanidi.