Xitay hökümiti Uyghur élidiki arxé'ologiyelik qézilmilarni “Dölet menpe'eti” üchün burmilap sherhiylimekte

Xitay hökümiti yéqindin buyan özining teshwiqat apparatlirini ishqa sélip, Uyghur élining her bir tarixiy basquchlirini xitaygha baghlap chüshendürüshke, hetta Uyghur élidin qéziwélin'ghan arxé'ologiyelik tépilmilarni atalmish “Dölet menpe'eti” üchün burmilap, sherhiyleshke bashlighan.

“Xitay xewerler tori” yéqinda bu toghriliq bir sinliq xewer tarqatqan. Xewerde déyilishiche, shinjang medeniyet yadikarliqliri we arxé'ologiye instituti bilen bayin'gholin mongghul aptonom oblastliq medeniyet muzéyi birlikte korla tewesidiki qedimki qebrilerni qézish jeryanida, atalmish “Jen'go dewri”, yeni xitay tarixidiki “Urushqaq beglikler dewri” ge a'it 40 nechche medeniyet yadikarliqlirini bayqighanliqini ilgiri sürgen.

Bu sinliq xewerde, qedimki qebrilerni méxanik meshghulat bilen qézish jeryanida sapal buyumlar, mis eynek we tashtin yasalghan jabduqlarni öz ichige alghan 40 nechche parche qedimki yadikarliqning bayqalghanliqi, bu qedimki qebristanliqning korla shehirining gherbiy-jenubidiki sheher rayonidin anche yiraq bolmighan jayda ikenliki qeyt qilin'ghan.

Bu qétimliq arxé'ologiyelik qézishqa qatnashqan atalmish xitay mutexesisliri, mezkur sin filimida korla rayonidin qéziwélin'ghan qedimki tépilmilarni xitay tarixidiki “Jen'go”, yeni “Urushqaq beglikler” dewrige baghlap chüshendürgen. Ular, korladin tépilghan bu arxé'ologiyelik qézilmilarning uslubida atalmish “Jen'go dewri” diki xitay medeniyitige xas amillarning eks etkenlikini, buningdin “Shinjangning yiraq tarixtin buyan hem ezeldin xitay medeniyitining chongqur tesirige uchrap kelgen bir rayon ikenliki” toghriliq lap urghan.

Melumki, xitay hökümiti uzun yillardin buyan özining teshwiqat apparatlirigha tayinip, Uyghur rayonining “Xen sulalisidin tartip xitayning bir qismi” bolup kelgenliki heqqide jar salmaqta. Bu qétim xitayning Uyghur rayoni bilen xitay ottura tüzlengliki otturisidiki atalmish “Tarixiy baghlinishi” ni hetta xen sulalisidin ilgiriki “Jen'go dewri” ge baghlap chüshendürüshi, chet ellerdiki tarix mutexesislirining diqqitini qozghimaqta. Ular, xitay hökümitining nöwette arxé'ologiyedin ibaret keskin pakit we delil-ispat telep qilidighan bu ilmiy saheni özining “Siyasiy teshwiqati” üchün xizmet qildurushqa ötkenlikini tenqid qilmaqta.