Sün'iy usulda uruqlandurulghan 28 tuyaq yawa taychaq jungghariyediki esli wetinide tughulghan we ey qilin'ghan

Tengritagh torining xewirige qarighanda, altaydiki qaraméri tebi'iy qoghdash rayonida bu yil etiyaz bilen yaz ariliqida 28 tuyaq yawa taychaq aman - ésen tughdurulghan bolup, ular öz ejdatliri yashighan ana wetini - jungghar oymanliqigha qoyup bérilidiken.

Xewerde déyilishiche, bu yil aman - ésen tughulup ey qilin'ghan 28 tuyaq yawa taychaqni qoshup hésablighanda, Uyghur élidiki yawa atlarning sani 164 tuyaqqa yétidiken. Uning ichidiki 93 tuyaq yawa at pirzhiwaliskiy namidiki yawa at neslidin iken.

Melum bolushiche, Uyghur élining shimalidiki jungghariye oymanliqi bilen mongghul égizlikining gherbiy jenubidiki cheksiz bayawanliq dunyadiki yawa atlarning esli wetini iken. 19 - Esirde jungghar oymanliqidiki yawa atlar rus éskispéditsiyechisi pirzhiwaliskiy teripidin bayqilip yawropa ilim sahesige tonushturulghandin kéyin, bu yerdiki yawa atlargha “Pirzhiwaliskiy yawa atliri” dep nam qoyulghan. Epsuski, jungghar oymanliqidiki yawa atlar yashash muhitining tariyishi we qalaymiqan owlash netijiside 20 - esirning 60 - yillirigha kelgende nesli qurup ketken.

Igilinishiche, 1985 - yili xitay ormanchiliq ministirliqi en'giliye we gérmaniyedin 24 tuyaq “Pirzhiwaliskiy yawa éti” ni sétiwélip, altayda nesillendürüshke bashlighan. Nesli qurup, öz wetinidin ghayip bolghan bu yawa atlar aridin 30 yil ötken bügünki künde ejdatliri yashighan wetini - jungghar oymanliqigha qaytqan.

Közetküchiler, jungghariye oymanliqidiki yawa atlarning bir esirge yetmigen waqit ichide neslining qurup kétishi hemde bügün ghayet zor bedel arqiliq ularning neslini qutuldurush qurulushining élip bérilishi kishilerge Uyghur élidiki tebi'iy muhitni qoghdashning qanchilik zörürlükini agahlanduridu, deydu.