Xitayning “Tik-tok” arqiliq Uyghurlargha qarshi “Teshwiqat urushi” qiliwatqanliqi pash boldi
2022.12.06
“Awstraliye pul-mu'amile ishlirigha baha” zhornilida 6-dékabir élan qilin'ghan maks méyson (Max Mason) imzasidiki obzorda éytilishiche, 2021-yili xitay hökümiti Uyghur diyaridiki kishilik hoquq depsendichilikini inkar qilghuchilar hemde mushu mezmundiki matériyallarni torlarda élan qilghuchilargha 620 ming amérika dolliri pul töligen.
Obzorda éytilishiche, xitayning “Birliksep bölümi” ge alaqidar bolghan bir shirket 2021-yili iyulda Uyghur aptonom rayonluq hökümetning “Tik-tok” munbiridiki bir teshwiqat pa'aliyiti üchünla 64 ming amérika dolliriliq bir toxtamni imzalashqa muweppeq bolghan. Bu mebleghning bedilige mezkur shirket xitay kompartiyesining “Parlaq shinjang siyasiti” üchün qisqa filimlerni we bayanlarni ishlep torlarda tarqatqan. Uyghur aptonom rayonluq hökümetning mushu xildiki “Shinjang dégen ajayip makan”, “Shinjanggha sayahetke barayli” dégendek témilardiki teshwiqat filimlirini ishligenlerge yuqurisi üch milyon som (texminen 428 ming amérika dolliri), töwinige 800 ming som (texminen 114 ming amérika dolliri) pul töligen. Yene kélip bu heqtiki sekkiz parche toxtam hélighiche xitayche tor betliride ashkarf élan qilin'ghan iken.
Obzorda éytilishiche, bu xildiki “Teshwiqat urushi” gha qisqa filimlerni ishlep teyyarlighanlarning köp qismi xitayning “Birliksep bölümi” ge chétishliq kishiler bolup chiqqan. Bu filimlerdiki xitayche yandashma tékistlerni én'glizchigha terjime qilishqa qatnashqan terjimanlardin doktur yong weyling (Wai-Ling Yeung) bu heqte söz qilip: “Toxtam matériyalliridin qarighanda, bu ishlargha yalghuz xitay hökümitila emes, yene birliksep bölümi we saqchi sistémisimu aktip ishtirak qilghan. Bu hal shi jinping dewride mislisiz yuquri pellige chiqqan” dégen.