“Uyghur kishilik hoquq qurulushi” xitaydin ghayib bolghan Uyghur serxillirini qoyup bérishni telep qilghan

Amérikadiki “Uyghur kishilik hoquq qurulushi” 10-dékabir yétip kélidighan xelq'ara kishilik hoquq küni harpisida xitay lagérlirigha qamalghan, türmige solan'ghan yaki iz-déreksiz ghayib qilin'ghan 312 neper Uyghur eqliy, medeniyet serxili toghrisida doklat élan qilip, ularni qoyup bérishke chaqirghan. “Uyghur eqliy we medeniyet serxillirining ghayib bolushi: yoqitishning yéngi shekli” namliq doklatta, yuqiriqi 312 neper Uyghurning délosi höjjetleshtürülgen.

Biraq doklatta éytilishiche, bu 312 kishi éniq bolmighan we sani körünerlik bolghan xitayning nishanidiki eqliy we medeniyet serxillirining peqet birqisminila teshkil qilidiken. Doklatta, folklorshunas rahile dawut, “Shinjang uniwérsitéti” ning sabiq mudiri, jughrapiyeshunas tashpolat téyip, yazghuchi we sha'ir abduqadir jalaldin, “Shinjang tébbiy uniwérsitéti” ning sabiq mudiri xalmurat ghopur, naxshichi ablajan ayuplarning ismi alahide tilgha élin'ghan.

Doklatta éytilishiche, “Uyghur kishilik hoquq qurulushi bu ziyaliylar we sen'etchilerni sürüshtürüsh arqiliq xitay hökümitining herikiti Uyghurlarning medeniyet kimlikini yoqitishni meqset qilghan bir xil yéngi yoqitish shekli, dégen xulasini chiqarghan”.

Doklatta yene “Hökümetning serxillargha qilghan hujumi xitayning Uyghur wetinidiki ijtima'iy qayta qurushning köp tereplimilik we rehimsizlerche herikitidiki halqiliq qoral” ikenliki, “Bu, hökümetning eqliy we medeniyet ishlepchiqirishini pütünley kontrol qilish arqiliq Uyghur medeniyet kimlikini yoqitish gherizining éniq delili” ikenliki tekitlen'gen.