Xitay: “Shinjang mesilisi kishilik hoquq mesilisi emes, belki igilik hoquq mesilisidur”

38-Nöwetlik yawropa ittipaqi xitay kishilik hoquq diyalogi 2-ayning 17-küni béryussélda ötküzülgen. Yighinda yawropa ittipaqi terep xitayning Uyghur, tibet, xongkongluqlargha tutqan mu'amilisini tenqidlep, xitaydin b d t kishilik hoquq aliy komissarining “Shinjang doklati” diki teleplerni derhal ijra qilishni telep qilghan idi. Lékin “Asiya erkinlik inistituti” ning ashkarilishiche, yighinda xitay terep, “Uyghur, tibet, xongkong mesililirining kishilik hoquq mesilisi emesliki” ni ilgiri sürüp, chet elning arlishishini ret qilghan. Yighinda xitay wekili, bu mesililerning xitayning igilik hoquqi, musteqilliqi we zémin pütünlük mesilisi ikenlikini ilgiri sürgen.

2019-Yildin béri toxtap qalghan yawropa ittipaqi-xitay kishilik hoquq diyalogi 17-féwral küni béréussélda 4 yildin kéyin tunji qétim qayta ötküzülgen. Lékin bu yighin kishilik hoquq teshkilatlirining qarshiliqigha uchrighan. Yighinning aldida kishilik hoquqni közitish teshkilatini öz ichige alghan 10 dek ammiwiy teshkilat yawropa ittipaqi rehberlirige xet yézip, bu söhbetning “Shinjang rayonida sadir boluwatqan insaniyetke qarshi jinayettiki jawabkarliqni öz ichige alghan xitaydiki kishilik hoquq krizisining éghirliq derijisini közde tutqanda, ehmiyetsiz yighin” ikenlikini éytqan idi.

“Asiya erkinlik inistituti” ning ashkarilishiche, yighinda xitayning bash wekili sün léy: “Xitayning shinjang, tibet rayonliri we xongkong alahide memuriy rayonigha munasiwetlik ishlar kishilik hoquq mesilisi qatarigha kirgüzülmesliki kérek. Ular xitayning igilik hoquqi, musteqilliqi we zémin pütünlükige munasiwetlik, bashqilarning arilishishigha yol qoyulmaydu” dégen.

Melum bolushiche, yighinda yawropa ittipaqi xitaydin b d t kishilik hoquq komissarining “Shinjang döklati” diki teleplerni ijra qilishni telep qilish bilen bir waqitta, tashpolat téyip, ilham toxti qatarliq Uyghur ziyalilirini qoyup bérishnimu telep qilghan.