Köp dölet tashqi ishlar ministirliri Uyghurlarni qollaydighanliqini bildürdi
2020.11.17
Xitay hökümitining Uyghurlarni basturush herkiti xelq'arada keskin tenqidliniwatqanda köpligen döletlerning tashqi ishlar ministirliri xitay hökümitini qattiq eyiblidi.
Londonda chiqidighan “Ichki ishlar xewerliri” gézitining 16-noyabirdiki xewiride éytilishiche, en'gliye balilar we a'ile ishliri minsitirliqining sabiq ministiri tim lowton en'gliye tashqi ishlar minsitiri dominik rabqa ochuq mektup yollighan. Mezkur ochuq mektubqa en'gliye parlaméntining ezaliridin alisatayir karmaykil, nusret gheni, imran ehmed xan, shabana mehmud, leyli moran, xénriy simit qatarliq 20 nechche kishi imza qoyghan. Mektupta ular tashqi ishlar ministirini bingtu'en we “Sh u a r jama'et xewpsizlik nazariti”, shuningdek Uyghurlar diyaridiki basturushqa biwaste qomandanliq qiliwatqan chén chu'en'go, ju xeylun, sun jinlong, wang mingshen qatarliq sekkiz neper xitay emeldarigha jaza bérish mesilisini oyliship körüshke dewet qilghan. Shuningdek j x nazariti bilen bingtu'enning nöwettiki zor kölemlik basturush herkitide achquchluq rol oynawatqanliqini bekmu tepsili bayan qilghan.
Kanadaning “Yer shari xewerliri” agéntliqining 16-noyabirdiki xewiride éytilishiche, kanada tashqi ishlar ministiri franswa filip kanada parlaméntidiki nutuqtin kéyin muxbirlarning “Nöwette xitay hökümitining Uyghurlargha qiliwatqanlirini siz qirghinchiliq, dep qaramsiz?” dégen so'aligha duch kelgen. Franswa bu heqte toxtilip, özlirining Uyghurlar diyaridiki weziyetning nöwettiki jiddiy özgirishidin endishe qiliwatqanliqini, özlirining bu mesilini xitay tashqi ishlar minstiri bilen ashkara hem yépiq halda muzakire qilghanliqini, shuningdek bu mesilini dawamliq küntertipte tutidighanliqini éytqan. U yene kanada hökümitining birleshken döletler teshkilati (b d t)da bu mesilini tekitlewatqanliqini, yéqinda 30 nechche gherb döliti bilen birlikte Uyghurlar diyarigha musteqil tekshürüsh guruppisi ewetish heqqide b d t gha teklip sun'ghanliqini sözlep kélip, özlirini bu mesilini dawamliq sürüshte qilidighanliqini tekitlidi.