Әхмәд рәшид, хитайниң уйғур сияситидә сталинни үлгә қиливатқанлиқини билдүрди

Пакистанлиқ журналист, оттура асия радикал ислам мәсилилири мутәхәссиси әхмәд рәшид, хитайниң сталин дәвридики совет һөкүмитиниң диний сияситини үлгә қилип, исламни бастуруш сиясити йүргүзүватқанлиқини, бирақ буниң мәғлуп болидиғанлиқини билдүргән.

У, сәйшәнбә күни әнглийә “пул-муамилә гезити” дә елан қилған мақалисидә хитайниң сиясий өлчәмгә тошмиған уйғур алий мәктәп оқуғучилири мәктәп пүттүрүшкә болмайду, дәп чиқарған бәлгилимини мисал қилип, сталин дәвридә йолға қоюлған бу хил сиясәтниң ахири мәғлуп болидиғанлиқини вә қаршилиққа учрайдиғанлиқини илгири сүргән.

Әхмәд рәшид “хитай сталинниң оттура асия сияситини көчүрүвалди” намлиқ мақалисидә оттура асиядики радикал исламниң мәнбәсини тәһлил қилған. Униң билдүрүшичә, бәзи уйғурлар талибанға қошулуп җиһад тәрбийиси алған болсиму, бирақ хитай көчмәнлириниң байлиқ игиливелиши, уйғурларниң һаятлиқ бошлуқиға мудахилә қилиши изчил “мөтидил ислам” пикридики уйғурларниң әң күчлүк наразилиқини қозғиған.

Әхмәд рәшид 2001‏-йили 11‏-сентәбир вәқәсидин кейин нәшр қилинған “җиһад: оттура асияда милитан исламниң баш көтүрүши” намлиқ әсәрниң аптори. У бу әсиридә асаслиқ өзбекистан вә таҗикистандики ислами һәрикәтләрни баян қилған болсиму, бирақ уйғурлардики ислами һәрикәтләр һәққидиму тохталған. Униң бу әсири “нюйорк вақти гезити” тәрипидин америкида әң яхши сетилған китаб болуп баһаланған иди.