Exmed reshid, xitayning Uyghur siyasitide stalinni ülge qiliwatqanliqini bildürdi

Pakistanliq zhurnalist, ottura asiya radikal islam mesililiri mutexessisi exmed reshid, xitayning stalin dewridiki sowét hökümitining diniy siyasitini ülge qilip, islamni basturush siyasiti yürgüzüwatqanliqini, biraq buning meghlup bolidighanliqini bildürgen.

U, seyshenbe küni en'gliye “Pul-mu'amile géziti” de élan qilghan maqaliside xitayning siyasiy ölchemge toshmighan Uyghur aliy mektep oqughuchiliri mektep püttürüshke bolmaydu, dep chiqarghan belgilimini misal qilip, stalin dewride yolgha qoyulghan bu xil siyasetning axiri meghlup bolidighanliqini we qarshiliqqa uchraydighanliqini ilgiri sürgen.

Exmed reshid “Xitay stalinning ottura asiya siyasitini köchürüwaldi” namliq maqaliside ottura asiyadiki radikal islamning menbesini tehlil qilghan. Uning bildürüshiche, bezi Uyghurlar taliban'gha qoshulup jihad terbiyisi alghan bolsimu, biraq xitay köchmenlirining bayliq igiliwélishi, Uyghurlarning hayatliq boshluqigha mudaxile qilishi izchil “Mötidil islam” pikridiki Uyghurlarning eng küchlük naraziliqini qozghighan.

Exmed reshid 2001‏-yili 11‏-séntebir weqesidin kéyin neshr qilin'ghan “Jihad: ottura asiyada militan islamning bash kötürüshi” namliq eserning aptori. U bu esiride asasliq özbékistan we tajikistandiki islami heriketlerni bayan qilghan bolsimu, biraq Uyghurlardiki islami heriketler heqqidimu toxtalghan. Uning bu esiri “Nyuyork waqti géziti” teripidin amérikida eng yaxshi sétilghan kitab bolup bahalan'ghan idi.