Америка дөләт мәҗлисидә уйғурларға алақидар йәнә бир қанун лайиһәси сунулди

Мухбиримиз әркин
2018.12.21

21‏-Декабир күни америка дөләт мәҗлисиниң авам палатасида уйғурларға алақидар йәнә бир қанун лайиһәси сунулди.

Бу америка дөләт мәҗлисидә йеқинқи бир ай ичидә оттуриға қоюлған уйғурларни қоғдаш һәққидики 2‏-қанун лайиһәсидур. Буниң алдида америка кеңәш вә авам палаталирида “уйғур кишилик һоқуқ сиясити қанун лайиһәси” оттуриға қоюлған. Бу қанун лайиһәсини кеңәш палатасида марку рубийо билән баб мәнәндәз, авам палатасида кристофир симит билән томас совзи оттуриға қойған иди. Лекин җүмә күни сунулған қанун лаһийәсини демократик авам палата әзаси брәд шерман билән җумһурийәтчи авам палата әзаси тәд йоһу оттуриға қойған. Брәд ширман билән тәд йоһу җүмә күни елан қилған баянатида йеңи қанун лайиһәсини тонуштуруп, “бу илғар техникиларниң хитайға експорт қилинип, униң шинҗаңда кишилик һоқуқни дәпсәндә қилишқа ишлитишиниң алдини алиду. Федерал һөкүмәтниң бейҗиңниң түркий тиллиқ мусулманлирини наһәқ тутқун қилишиға ярдәм бериватқан ширкәтләр билән һәмтавақ болмаслиқиға капаләтлик қилиду. Шундақла хитай һөкүмитиниң америкидики тәқибләш һәрикәтлирини мәлум қилидиған йеңи механизм бәрпа қилиду” дегән.

Йеқинда америка ташқий ишлар министирлиқиниң әмәлдарлири кеңәш палатасида гуваһлиқ берип, нөвәттә 800 миңдин 2 милйонғичә уйғур вә башқа мусулман аз санлиқ милләтләрниң лагерларда тутуп турулуватқанлиқини билдүргән. Гуваһлиқ бериш йиғинида йәнә хитайниң уйғур америка гиражданлириға паракәндичилик селиватқанлиқи оттуриға қоюлған иди.

Авам палата әзаси брәд ширманниң баянатида тәкитлишичә, “бейҗиң түркий тиллиқ мусулманларни нишанға алсақ америка буни көрмәскә салиду, дәп ойлиған” икән. Лекин у баянатида “биз униң хаталашқанлиқини испатлишимиз керәк” дегән. Униң тәкитлишичә, бу қанун лайиһәси қудрәтлик бир сигнал болуп, “америкиниң хитайни җавабкарлиққа тартиши үчүн һәқиқий бир қорал билән тәминләйдикән.”

Баянатта йәнә авам палата әзаси тәд йоһу “қайта тәрбийә” лагерлири намидики кәң көләмлик тутқун қилиш мәркәзлириниң мәвҗутлуқини қобул қилишқа болмайдиғанлиқини билдүргән. У “биз бу қәбиһ кишилик һоқуқ дәпсәндичиликиниң иҗрачилирини җавабкарлиққа тартишимиз керәк” дегән. юқириқи һәр икки қанун лайиһәси трамп һөкүмити хитайниң уйғур районидики кишилик һоқуқ дәпсәндичиликини қаттиқ тәнқид қилған болсиму, лекин әмәли тәдбир қолланмиди, дәп тәнқидкә учраватқан мәзгилдә оттуриға қоюлди. Америка дөләт мәҗлисиниң бәзи әзалири президент трампқа хәт йезип, чен чүәнго, җу хәйлүн, ши дагаң, сун җинлоң, ху лйәнхе қатарлиқ хитай әмәлдарлирини җазалашни тәләп қилған иди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.