Хитай җ х минситири җав кеҗи: “2 милйондин көп уйғур мустәқиллиқ идийәси билән, 2 милйондин көп уйғур диний әсәбийлик билән зәһәрләнгән”
Хитай җ х минситири җав кеҗи 2018-йили 6-айда уйғур аптоном районида тәкшүрүш елип барғанда, җ х саһәсидики йоқури дәриҗилик кадирларға мәхпий нутуқ сөзләп: “һазир ичкий әһвалдин қариған, пүтүн шинҗаңда 2 милйондин артуқ киши шинҗаң мустәқиллиқи вә ‛икки изим‚ идийәси билән зәһәрләнгән; җәнубий шинҗаңда диний әсәбийлик билән зәһәрләнгән амминиң сани 2 милйондин ешип кәткән” дегән.
24-Май күни дуня таратқулириниң диққәт нуқтисиға айланған “шинҗаң сақчи һөҗҗәтлири” дә уйғур тутқунлириниң сүрәтлиридин башқа йәнә хитайниң юқири дәриҗилик әмәлдарлириниң сөзлири ашкариланған болуп, булар кәң-көләмлик ирқий қирғинчилиқ җинайитиниң йәнә бир муһим испати һесаблинидикән.
Мәзкур һөҗҗәттә хитай җамаәт хәвпсизлики министири җав кеҗиниң 2018-йил 6-айниң 15-күни “шинҗаң аптоном районидики җамаәт хәвпсизлики вә муқимлиқ хизмитидин доклат аңлаш йиғини” да қилған сөзиниң толуқ текистиму бар икән. Җав кеҗиниң бу сөзидә уйғур районида 2 милйондин көп кишиниң пантуркизим вә пан исламизим идийәси һәмдә шинҗаң мустәқиллиқи идийәси билән зәһәрләнгәнликини, җәнубий шинҗаңда диний әсәбийликниң қаттиқ тәсиригә учриғанларниң 2 милйондин ашидиғанлиқини тилға алған.
У йәнә “шинҗаңни бир йилда муқимлаштуруш, икки йилда мустәһкәмләш, үч йилда даимлаштуруш, 5 йилда омумйүзлүк муқимлиқни ишқа ашуруш хизмәт пилани вә нишани” ниң тикләнгәнликини, бир йилдин бери 7628 сақчи понкити қурулғанлиқини, 1300 түрминиң көпәйтилгәнлики, ичкири хитайдин 1500 сақчиниң ярдәмгә әвәтилгәнликини тилға алған. Андин бу бир йилда 20 миң “террорлуқ шайкиси” ниң йоқитилғанлиқини, буниң алдинқи 10 йилда йоқитилғанларниң 5.5 Һәссисигә тоғра келидиғанлиқини, 13 айдин бери “террорлуқ” вәқәлириниң йүз берип бақмиғанлиқини махтиған.
Җав кеҗиниң бу сөзидин, хитайниң 2017-йилдин башлап аталмиш “пан түркизим вә пан исламизим идийәсидин зәһәрләнгән, муқимлиққа тәһдит пәйда қилғучи” уйғурларға кәң көләмлик зәрбә беришкә башлиғанлиқи мәлум. Көзәткүчиләрниң қаришичә, “шинҗаң сақчи һөҗҗәтлири” дә хитай җ х министери җав кеҗиниң “шинҗаң мустәқиллиқи”, “икки изм” вә диний әсәбийлик билән зәһәрләнгәнләрниң сани 4 милйондин ашиду дейиши, хитайниң шу миқдардики уйғур вә башқа милләтләрни лагер вә түрмиләргә қамиғанлиқидин дерәк беридикән. Мәлум мәнидин ейтқанда, бу хитайниң ирқий қирғинчилиқ җинайитиниң көлимини көрситип беридикән.
- Бәхтияр бөрә: “мән уйғур, мән террорчи әмәс, ирқий қирғинчилиқни тохтат”
- Америка уйғур академийәсиниң 3-нөвәтлик сайлимида алдинқи хизмәтләр хуласилинип йеңи пиланлар оттуриға қоюлди
- Нури түркәл: “мениң комиссарлиқ хизмитим болсун вә яки һазирқи рәислик хизмитим болсун һәммиси асаслиқ уйғурларниң хизмитини қилишни мәркәз қилған”
- Б д т ниң ички қисмидики нишаниға мухалип қилмишлири вә уйғур мәсилиси
- Дуня мусапирлар күнидә уйғур мусапирлирини канадаға йәрләштүрүш һәққидә тәклип лайиһәси сунулди
