Хитай һөкүмити 2020-йили уйғур районидики «кәспий тәрбийәләш мәркәзлири» дәп келиватқан курсантлириниң «кәспий маһарәт тәрбийәси» гә 680 милйон йүән мәбләғ аҗритип, 500 миң адәм қетим «кәспий тәрбийә» елип баридиғанлиқини елан қилди. «Тәңритағ» ториниң 17-январ хәвәр қилишичә, даириләр бу пулни уйғур аптоном райониниң ишсизлиқ параванлиқ фондидин тәминләйдикән. Бу хәвәр уйғур аптоном райони даирлириниң уйғур ишләмчилирини аталмиш «кәспий маһарәт мәркәзлири» дә тәрбийәләп, хитай завут-карханилирида һәқсиз яки азрақ иш һәққи билән мәҗбури әмгәккә селиватқанлиқи вә буниңдин ғайәт зор пайдиға еришиватқанлиқи илгири сүрүлүватқан мәзгилдә елан қилинди.
Йеқинда елан қилинған бәзи хәвәрләрдә «уйғур ишләмчилири» мәсилисиниң хитайда чоң тиҗарәткә айланғанлиқи, бәзи хитай әмгәк мулазимәт ширкәтлириниң «уйғур ишләмчилири» ни торда ашкарә базарға селиватқанлиқи, буниңда уларниң уйғур аптоном райони даирлири билән тил бириктүривалғанлиқи тәкитләнгән. Бу һәқтики еланларда уйғур ишләмчилириниң һәрбий түзүм билән башқурулидиғанлиқи, халиғанчә кетип қалалмайдиғанлиқи, иш һәққиниң төвәнлики вә шундақла сақчиларниң назаритидә ишләйдиғанлиқи илгири сүрүлгән.
Хитай һөкүмити бу ишләмчиләрни намратлиқтин қутулдуриватқанлиқини илгири сүрсиму, лекин униң бу сиясити ғәрб дөләтлириниң тәнқидигә учрап кәлгән. Америка дөләт мәҗлиси хитай ишлири комитетиниң йеқинда елан қилған доклатида, хитайниң «инсанийәткә қарши җинайәт садир қиливатқанлиқи» тәкитләнгәниди. Уйғур аптоном районлуқ адәм күчи вә иҗтимаий параванлиқи назаритиниң «кәспий тәрбийәләш» ишлириға мәсул әмәлдари ляң пиң, бу йиллиқ «тәрбийәләш» ниң асаси нуқтиси карханилардики ишчи-хизмәтчиләр, ишқа орунлаштурулидиған «нишанлиқ топ», архип турғузулған намрат шәһәр-йеза әмгәк күчлиригә қаритилидиғанлиқини билдүргән. «Тәңритағ» ториниң хәвиридә қәйт қилинишичә, даириләр өткән йили 12-айниң ахирлириғичә уйғур аптоном райониниң 14 вилайәт, област вә шәһридә 130 миң 50 кишигә «кәспий тәрбийә» елип барған.
