Uyghur diyaridiki yuqum ehwali jiddiy örlimekte

Uyghur diyarida yéngiwashtin yamrawatqan tajsiman wirusi yéqindin buyan izchil örlesh halitide turup kéliwatqan bolup, 8-awghusttiki eng yéngi statistikiliq melumatta körsitilishiche, yéngidin 146 neper alametsiz yuqumdar bayqalghan. Emma mushu mezgilgiche bolghan ariliqta Uyghur diyaridiki éniq di'agnoz qoyulghan yuqumdarlar sani 274 ke yetken bolup, bu san izchil éship mangmaqtiken.

Xitay hökümiti bashqurushidiki “Tengritagh tori” ning 8-awghusttiki xewiride éytilishiche, 30-iyuldin bashlap ili rayonida yamrap kétiwatqan tajsiman wirusi yuqumi tézdin chöchek, qeshqer, aqsu, qumul, ürümchi qatarliq jaylarghiche tarqalghan. Emma xewerde körsitilishiche, bu yuqumdarlarning hemmisila alametsiz halda bolup, buning bashqilargha yuqush éhtimalliqi birqeder yughuri bolidiken.

Xewerde tajsiman wirusining yéngidin yamrap kétishi derhalla chet'elge baghlan'ghan hemde ili rayonidiki wirusning menbesi chet'el ikenliki tekitlen'gen. Bu hal eyni waqitta xitay hökümitining “Amérika tenheriketchiliri tajsiman wirusini wuxen'ge élip kelgen. Shuning bilen bu wirus wuxende yamrap ketken” dep jakarlighan bayanatigha oxshap kétidiken. Emma radiyomizning 9-awghusttiki ehwal éniqlishi dawamida ghulja tewesidiki yuqumdarlargha tajsiman wirusini yuqturghuchilarning gensudin kelgen xitay sayahetchiler ikenliki delillen'genidi.

Xewerlerdin melum bolushiche, xitay da'iriliri her qaysi jaylardiki yuqum ehwaligha qarap ularni “Yuqum xetiri éghir, otturahal, yenggil” dep üch rayon'gha ayrighanliqini bildürgen. Ili oblasti, aqsu, qeshqer wilayetliri we ürümchi shehiridiki 45 rayon “Xeterlik rayon” dep békitilgen؛ yene mezkur oblast we wilayetlerdiki 34 rayon “Otturahal rayon”, 9 rayon “Yenggil rayon” dep békitilgen.

Halbuki xitay hökümiti hazirgha qeder Uyghur diyaridiki “Wirusni nölge chüshürüsh” tedbiri qatarida qattiq qolluq bilen ijra qiliwatqan qamal charilirining xelq ammisigha qandaq qulaysizliqlarni élip kéliwatqanliqi, wirus yuqumining lagérlardiki tarqilishi qatarliq dunya xelqi köngül bölüwatqan mesililer toghrisida héchqandaq melumat bérip baqqini yoq. Bolupmu xitay hökümitining tajsiman wirusigha da'ir uchurlarni “Dölet mexpiyiti” qatarida sir tutushi hemde ularning bu mesilide izchil saxta melumat élan qilishi tüpeylidin Uyghur diyaridiki yuqumning heqiqiy ehwali yenila namelum halda turup kelmektiken.