Хитай таратқулири йеқинқи 9 йилда уйғур районида йөткәп ишләткән әмгәк күчлириниң 28 милйон 420 миң адәм қетимға йәткәнликини ашкарилиған

Бирләшкән дөләтләр тәшкилати кишилик һоқуқ алий комиссари мишел бачелетниң уйғур елидики зиярити йеқинлишип қеливатқан бир пәйттә, хитай һөкүмәт таратқулирида уйғурларниң аталмиш “кәспий маһарәт билән тәрбийәлинип, ишқа орунлаштурулғанлиқи” һәққидики хәвәрләр көпийишкә башлиди.

Хитайниң “тәңритағ тори” 5-май күнидики хәвиридә, хитай һөкүмитиниң аталмиш “ишқа орунлаштуруш түрини йолға қоюп әлгә нәп йәткүзүш” сияситини йолға қоюп, көп хил йол вә шәкил арқилиқ ишқа орунлишишни муқимлаштурғанлиқи, 2012-йилдин 2021-йилғичә уйғур елида “һәр йили оттура һесаб билән 1 милйон шәһәр-йеза ишчи-хизмәтчилириниң тәрбийәләнгәнлики, тәрбийәләнгүчиләрниң маһарәт игиләп ишқа орунлишип муқим киримгә еришкәнлики” қәйит қилинған.

Хәвәрдә йәнә мундақ дийилгән: “йеқинқи йиллардин буян, районимиз ишқа орунлишиш бошлуқини актиплиқ билән кеңәйтип тоқумичилиқ, кийим-кечәк, електрон мәһсулатлири, аяқ, доппа, сомка қатарлиқ әмгәк көҗүмләшкән кәсипләрни күчәп тәрәққий қилдурди, завутларни башқуруп, сехларниң ишчи қобул қилишиға ярдәм бериш вә йәрликниң шараитиға асасән йеза әмгәк мулазимитини қоллиди. 2012-Йилдин 2021-йилғичә, райондики йеза әмгәк күчлириниң омумий әмәлий күчи 28 милйон 420 миң адәм қетимға йәтти.”

Һалбуки, юқирида тилға елинған кәспләр уйғур мәҗбурий әмгики билән булғанғанлиқи дәлилләнгән саһәләр болуп, америка қатарлиқ ғәрб әллири тоқумичилиқ, кийим-кечәк вә еликтрон мәһсулатлири саһәсидә еғир дәриҗидә уйғур мәҗбурий әмгикиниң мәвҗут икәнликини илгири сүрүп кәлмәктә. Шу сәвәбтин америка һөкүмити уйғур елиниң пахтиси вә бир қисим еликтрон мәһсулатлири ширкәтлирини җазалиған иди.

“тәңритағ тори” ниң илгири сүрүшичә, уйғур аптоном районлуқ адәм күчи байлиқи вә иҗтимаий капаләт назаритиниң мәсул хадими “14-бәш йиллиқ пилан” мәзгилидә, уйғур елида һәр йили 2 милйон 750 миң йеза әмгәк күчини йоқирқи саһәләрдә “ишқа орунлаштуруш” қа капаләтлик қилмақчи болуватқанлиқини билдүргән.

Мәзкур хәвәрдә йәнә аилә аяллириниң һазир завутларда йеник санаәт ишчилириға айланғанлиқи, деһқанларниң йәрлиридин айрилип завут-фабрикиларда яки түрлүк карханиларда әмгәк күчигә тайинип мааш алидиған ишчи болғанлиқидәк мисаллар тәшвиқ қилинған.

Америкадики уйғур зиялийси елшат һәсән әпәндиниң қаришичә, йоқириқи бу хәвәр хитай һөкүмитиниң уйғур елида хитай заувт-карханилирини көпәйтип, уларни муқим ишчи мәнбәси билән тәминләшкә капаләтлик қиливатқанлиқини, җүмлидин йүзмиңлиған уйғурниң әслидики ата мирас кәсплиридин, терилғу йеридин айрилип хитай завутлирида қул әмгәкчилиригә айлиниватқанлиқини көрситип беридикән.