Хитай йеқинқи 10 йилда 30 милйон адәм қетимдин артуқ йеза әмгәк күчини “йөткәп ишқа орунлаштурған”

Уйғур аптоном районлуқ партком 27-авғуст үрүмчидә “хитайниң 10 йили: шинҗаң” намлиқ ахбарат йиғини өткүзүп, уйғур елидә йеқинқи 10 йилда 30 милйон адәм қетимдин артуқ йеза әмгәк күчини йөткәп ишқа орунлаштурғанлиқини елан қилған. Уйғур аптоном районлуқ парткомниң секретари ма шиңрүй йетәкчилик қилған ахбарат йиғинида, у уйғур елидики әмгәк иқтидариға игә йеза-базар әмгәк күчлирини муқим ишқа орунлаштурушни асасән ишқа ашурғанлиқини ейтқан. Униң ейтишичә, ‍өткән 10 йил мабәйнидә райондики йеза әмгәк күчлириниң сиртқа чиқип ишқа орунлишишини 30 милйон 90 миң 880 адәм қетимға йәткүзгән.

Бу қетимқи ахбарат йиғини б д т кишилик һоқуқ алий комиссари мишел бачелет хәлқара җәмийәтниң у 31-авғуст вәзиписидин айрилиштин бурун, б д т мутәхәссислириниң уйғурлар һәққидә тәйярлиған доклатини елан қилиш тоғрисидики қаттиқ бесимиға учраватқан бир вақитта өткүзүлгән. “хитай хәвәрлири” ториниң учуридин мәлум болушичә, ма шиңрүй ахбарат йиғинда, хитайниң бәзи ғәрб һөкүмәтлири вә парламентлири тәрипидин “ирқий қирғинчилиқ” дәп әйибләнгән райондики қаттиқ бастуруш сияситини ақлап, бу сиясәт “тәңри теғиниң шимали вә җәнубидики һәммә җайда йеңи муқимлиқ, инақлиқ вә күчлүк тәрәққият кәйпияти пәйда қилғанлиқи” ни илгири сүргән.

Униң ейтишичә, бу җәрянда милләтләр өз ара гирәлишип яшайдиған 4783 кәнт, иҗтимаий райони, 9923 аһалә райони қуруп чиқилған. Ма шиңрүй йәнә уйғур елиниң җәнубидики хотән, қәшқәр, қизил су, ақсу қатарлиқ 3 вилайәт, бир областта йәслидин тартип толуқ оттуриғичә 15 йиллиқ һәқсиз маарипни ишқа ашурғанлиқини билдүргән.

Лекин б д т кишилик һоқуқ мутәхәссисилири “йөткәп ишқа орунлаштуруш” хитайниң уйғурларға йүргүзгән мәҗбурий әмгәк шәкли икәнликини, шундақла адриян зензгә охшаш чәтәл тәтқиқатчилири 15 йиллиқ һәқсиз маарипниң уйғур пәрзәнтлирини аисидин айрип ассимилатсийә қилиш программиси икәнликини билдүрмәктә.