En'gliye hökümiti xitay bilen rusiyeni “Dunyagha tehdit séliwatqan xeterlik küchler” dep tonughan
2023.03.14
“El jezire” qanilining 14-mart küni xewer qilishiche, en'gliyening dölet mudapi'esi we tashqi siyaset heqqide chiqarghan yéngi doklatida xitay bilen rusiye “Dunyaning muqimliqigha tehdit séliwatqan xeterlik küchler” dep qaralghan. Bu doklatta, “Xitay bilen rusiyening chongqur dostluqi hemde rusiyening iran bilen bolghan munasiwitining künséri küchiyiwatqanliqi dunya tertipige, jümlidin en'gliye we yawropa döletlirige zor tehdit shekillendürmekte” déyilgen.
En'gliye bashministir rishi sunak yuqiriqi doklatqa yazghan kirish sözide: “Rusiye ukra'inagha tajawuz qildi we yadro qorali tehditi saldi. Xitay bolsa jenubi déngiz we teywen boghuzida ighwagerchilik qildi. Bular belkim qutuplashqan, xeter we malimanchiliqqa tolghan bir dunya peyda qilishi mumkin” dégen.
“Roytérs agéntliqi” ning 3-ayning 13-küni élan qilghan xewiride éytilishiche, xitay re'isi shi jinping kéler hepte rusiyege bérip rusiye prézidénti wiladimir putin bilen körüshidiken. Emma xitay tashqi ishlar mini'istirliqi bu heqte héchqandaq bayanat bermigen؛ rusiye terepmu buninggha inkas qayturmighan.
“Wal strét zhurnili” gézitining xewer qilishiche, shi jinping rusiyeni ziyaret qilip bolghandin kéyin, ukra'ina prézidénti wiladimir zélniski bilen téléfonda körüshüp, urushni toxtitish heqqide sala-sülhi qilishi mumkin iken.
Xitayning sina (shinlang) torida bérilgen xewerge qarighanda, xitay tashqi ishlar ministir bayanatchisi wang wénbin 3-ayning 14-küni, muxbirlargha bergen jawabida “Xitayning ukra'ina krizisini siyasiy yol bilen hel qilish meydani” ni qayta sherhlep, bu urushni toxtitishta se'udi erebistan bilen iranni yarashturup qoyushtek “Chong dölet roli” ni oynaydighanliqini pesh qilghan.