Хитай рәиси ши җинпиң перуда американиң әндишисини қозғиған чоң типлиқ деңиз портиниң ечилишиға қатнашқан

Тоққуз күнлүк зиярәттә болуш үчүн латин америкасиға қарап йолға чиққан хитай рәиси ши җинпиң, 14-ноябир пәйшәнбә күни перуда, хитай мәбләғ салған талаш-тартиштики чоң типлиқ деңиз портиниң ечилиш мурасимиға қатнашқан. Бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, у, перу пайтәхти лимадин 60 километир йирақлиқтики портниң ечилиши мурасимиға перу пирезиденти сарийидин екран арқилиқ қатнашқан. Хәвәрдә, ши җинпиңниң бир милярд 300 милйон доллар мәбләғ селинған бу порт қурулуши “перуға көрүнәрлик миқдарда кирим вә ғайәт зор ишқа орунлишиш пурсити” елип келидиғанлиқини қәйт қилған болсиму, әмма порт қурулушиға йәрлик хәлқниң гуман билән қараватқанлиқини билдүрүлмәктә бирләшмә агентлиқиниң қәйт қилишичә, йәрлик амма бу қурулуш йәрлик хәлқни белиқчилиқтин мәһрум қилди, бу қурулуш йәрликкә һечқандақ иқтисадий пайда елип кәлмәйду, дәп қаримақтикән.

Хәвәрдә, перулуқ бир белиқчиниң “белиқ тутидиған йеримиз қалмиди, улар белиқчилиқимизни вәйран қилди” дегәнлики қәйт қилинмақта. Бирләшмә агентлиқиниң билдүрүшичә, нөвәттә йәрлик аһалә чанкай портниң муһитқа елип келидиған вәйранчилиқидинму әндишә қилмақтикән. Хитай бир милярд 300 милйон доллар мәбләғ салған бу чоң типлиқ порт, атлантик окян қирғиқидики муһим истратегийәлик орунға җайлашқан болуп, хитайниң бу портни һәрбий мәқсәттә ишлитиш еһтималлиқи американиң диққитини қозғиған. Өткән һәптә америка җәнуби қоманданлиқ иштабиниң қомандани лавра ричардсон, бу портниң америка үчүн бихәтәрлик хәвпи пәйда қилидиғанлиқини агаһландурған.

У “бу портниң қош мәқсәт үчүн қолланғини болидиған чоңқур су порти” икәнликини әскәртип, “хитай деңиз армийәси “бу портни мутләқ шу мәқсәттә ишлитиши мумкин” дегән. Хәвәрләрдин мәлум болушичә, ши җинпиң латин америкасидики тоққуз күнлүк бу зияритидә, биразилийәдә өткүзүлидиған 20 дөләт гуруһиниң йиғиниғиму қатнишидикән. Униң бу сәпири, доналд трампниң 5-ноябир америка пирезидентлиқиға қайта сайлинишидин кейинки вәзийәттә, хитайниң йәр шари тәсирини кеңәйтиш урунушиниң бир парчиси, дәп қаралмақта.