Amérika kéngesh palata ezasi xowléy, Uyghur irqiy qirghinchiliqi mesiliside shi jinpingni jawabkarliqqa tartish qanun layihesi sun'ghan
2022.10.21
Amérika kéngesh palata ezasi josh xowléy, shi jinpingning Uyghur irqiy qirghinchiliqidiki shériklik rolini jawabkarliqqa tartish toghrisida bir qanun teklip lahiyesi teyyarlap amérika dölet mejlisige sun'ghan. Mezkur qanun layiyesi xitay rehbiri shi jinpingning 16-öktebir küni béyjingda bashlinip, bu heptining axirliri yépilidighan xitay kompartiyesi 20-qurultiyida 3-qétim hoquq tutushi éniq, dep qarliwatqan halqiliq bir waqitta otturigha qoyulushi, diqqet qozghimaqta.
Amérika “Fokus xewerliri” téléwiziye qanilining xewer qilishiche, kéngesh palata ezasi josh xowléy, qanun teklip layiheside shi jinping we uning yuqiri derijilik emeldarlirining Uyghurlargha qaritilghan irqiy qirghinchiliqigha “Shexsen shérik” bolghanliqini mu'a'eyyenleshtürüsh telep qilin'ghan iken.
Amérika kéngesh palatasining jumhuriyetchiler partiyesidin bolghan xowléyning sun'ghan mezkur qanun teklip layiheside, Uyghurlargha qaritilghan insaniyetke qarshi jinayette jawabkarliqi bolghan shi jinping we xitay kompartiyesining yuqiri derijilik emeldarlirigha imbargo yürgüzüsh telep qilin'ghan. Shuning bilen birge, amérika tashqiy ishlar ministiri blinkén we amérika döletlik istixbarat idarisi (merkiziy axabarat idarisi) ning dériktori awrél xeynésning bu jinayetke buyruq bergen xitay kompartiyesi emeldarliri üstidin qerellik doklat sunushi telep qilin'ghan.
Chet el tetqiqat organliri we kishilik hojuq teshkilatlirining doklatliri, shundaqla xitay hökümet höjjetliridin xitayning 2017-yili bashlan'ghan Uyghurlarni keng kölemlik tutqun qilip, türme we lagérlargha qamash, ulargha “Qilchimu rehim qilmasliq” toghrisidiki buyruqni shexsen shi jinpingning özi bergenliki, chén chu'en'goning bu buyruqni ijra qilghanliqi melum bolghan idi.
“Fokus xewerliri”ning éytishiche, josh xowléyning qanun teklip layihesi shi jinping we uning yuqiri derijilik emeldarlirining amérikadiki mal-mülkini tonglitish, ularning amérikagha kirishini chekleshnimu öz ichige alidiken. Josh xowléy “Fokus digital xewerliri”ge qilghan sözide, “Jow baydénning diqqiti chéchilip ketken bir waqitta, shi jinping xitay kompartiyesi ichidiki hoquqini téz mustehkemlewatidu. U bu küch arqiliq dunyani öz hakimiyitining jinayetlirige köz yumushqa mejburlimaqchi” dégen.