“форбес” журнили: хитайниң дәриҗидин ташқири күчлүк дөләт болушқа урунуши мәғлуп болиду

“форбес” журнили 25-авғуст күни лорен томпсон имзасидики бир анализчиниң “хитайниң америкадәк дәриҗидин ташқири күчлүк дөләт болушқа урунуши мәғлуп болиду” намлиқ мақалисини елан қилған. Мақалидә, хитайниң 2035-йилиға барғанда америка билән тәңлишиш, 2049-йилға барғанда америкадин ешип кетиш хам хиялиниң асанлиқчә әмәлгә ашмайдиғанлиқини пакитлири билән көрсәткән.

Мақалидә ейтилишичә, нөвәттә америка нопуси дуня нопусиниң 4 пирсәнтини, иқтисади болса дуня омумий ишләпчиқириш қиммити (GDP) ниң 25 пирсәнтини игиләйдикән; хитайниң нопуси болса дуня нопусиниң бәштин бирини, иқтисади дуня омумий ишләпчиқириш қиммитиниң 18 пирсәнтини игиләйдикән. Хитай гәрчә дунядики иккинчи чоң иқтисадий гәвдә болсиму, киши бешиға тоғра келидиған йиллиқ кирими 13 миң доллар болуп, дуня бойичә 64-орунда туридикән. Американиң киши бешиға тоғра келидиған йиллиқ кирими 76 миң доллар болуп, пуқралириниң кирими әң юқири юқири дөләтләрдин һесаблинидикән. Униң үстигә, хитайниң иқтисадий һазир чөкүватқан болуп, “вал-стрет журнили” 20-авғуст күни бу һәқтә “хитайниң 40 йиллиқ гүллиниши ахирлашти” намлиқ мақалә елан қилған. Униңда көрситилишичә, 2030-йилиға барғанда хитай иқтисадиниң ешиш нисбити икки-үч пирсәнткә чүшүп қалидикән.

Униңдин башқа, хитайниң һәрбий хамчоти америкаға йәтмәйдикән, хитай әскәрлириму 1979-йилдики вейтнам урушидин буян җәң қилип бақмиған болуп, уруш тәҗрибиси америка әскәрлиригә йәтмәйдикән. Хитай дипломатийә җәһәттин зәрбигә учраватқан болуп, буниңға сәвәб болғини хитайниң “чил бөрә дипломатийәси” вә ғәрб әллириниң әйиблишигә учриған кишилик һоқуқ җинайәтлири икән.

Хитай йәнә пән-техника җәһәттинму арқида қалған болуп, униң иқтисади пән-техникиға тайинип әмәс, әрзан әмгәк күчлиригә тайинип гүлләнгән. Хитай нопусиниң көпийиш нисбити бирақла төвәнләватқан, қерилишиш сүрити тезлишиватқан болуп, бу әсирниң оттурилириға барғанда хитайдики қериларни беқиш әң еғир иҗтимаий мәсилигә айлинидикән.

Апторниң қаришичә, хитайдики мәсилә көп һәм еғир. Ақсарайниң ақиланә сиясәтлири давамлашқан муддәтчә, диктаторлуқ қан-қениға орнап кәткән хитай һакимийитиниң америкадин өтүп кетиши у яқта турсун, униңға тәңлишәлишиму натайин.