Хитайниң америкадики баш әлчиси хитай ташқи ишлар министири болуп тәйинләнди

Америка-хитай мунасивәтлири һалқилиқ бир пәйттә турған, һәр икки тәрәп мунасивәтни муқимлаштурушқа тиришиватқан бир вақитта, хитай өзиниң америкада турушлуқ баш әлчиси, ши җинпиңниң ишәнчлик адими болған чин гаңни ташқи ишлар министири қилип тәйинлигән.

Мәлум болушичә, бу йил 56 яшлиқ чин гаң, хәлқарада хитайниң уйғурларға қарита “ирқий қирғинчилиқ” дәп әйиблинип келиватқан “шинҗаң сиясити” ни диний радикаллиққа қарши “тәрбийәләш программиси” дәп ақлап кәлгән һазирқи ташқи ишлар министири ваң йиниң орниға алмишидикән. Ройтерс агентлиқи 30-декабир бәргән бу һәқтики хәвиридә, 69 яшлиқ ваң йиниң бу йил өктәбирдики хитай компартийәсиниң қурултийида сиясий бюро әзалириға өстүрүлгәнлики, униң хитай ташқи сияситидә техиму чоң чөл ойниши мумкинликини билдүргән.

Чин гаң 30-декабир хитай ташқи ишлар министирлиқиниң тор бекитидә елан қилған баянатида, инсанийәткә ортақ болған хирисларни һәл қилишта хитай дипломатийәсиниң “хитай әқил-парасити, хитай тәшәббуси вә хитай күчи” ни ишлитидиғанлиқини билдүргән. Чин гаң америка-хитай мунасивәтлири тәйвән, җәнубий деңиз, хоңкоң вә уйғур мәсилиси, сода һәм әқлий мүлк һоқуқи қатарлиқ мәсилиләр сәвәбидин әң начар әһвалға чүшүп қалған бир вақитта баш әлчилик вәзиписини өтигән. У, вәзипә өтигән қисқиғинә 17 айда уйғур мәсилиси американиң қанун вә сиясий күнтәртипигә кирип, америка-хитай мунасивәтлиридики һалқилиқ мәсилиләрниң биригә айланған.

Лекин, бу җәрянда у, уйғур мәсилисиниң кишилик һоқуқ, миллий яки диний мәсилә икәнликини изчил рәт қилип, буниң террорлуқ вә бөлгүнчиликкә қарши туруш, хитайниң игилик һоқуқи, бихәтәрлики вә тәрәққият мәнпәәтигә мунасивәтлик мәсилә икәнликини тәкитләнп кәлгәниди. Ройтерс агентлиқиниң ейтишичә, чин гаң баш әлчи мәзгилидә америка-хитай мунасивәтлиригә қарита үмидвар позитсийәдә болған болсиму, бирақ америка-хитай мунасивәтлири йәнила җиддийләшкән, шундақла униң вәзипә муддитиму қисқа болған.

Униңдин бурунқи хитай баш әлчиси 8 йил вәзипә өтигәниди.