Xitay köchmenliri türküm türkümlep Uyghur élige köchürülmekte
2020.05.26
Yéqinda ijtima'iy taratqularda xénendin Uyghur élige 5000 etrapida xitay köchmen köchürüp kélin'genlikige a'it bir widiyo körünüshi tarqilip diqqet qozghidi.
Widiyoda kéchide nechche onlighan aptobuslardin xitaylarning yük-taqiliri bilen chüshüwatqanliqi körülidu. Ijtima'iy taratqularda bu widiyoning sanjida tartilghanliqi we bu etrapqa xitay köchmenlerning Uyghur élige yerleshtürülüsh üchün xénendin élip kélin'genliki bayan qilinidu. Biraq bu melumatlar téxi delillenmidi.
Xitay hökümiti 2017-yilidin buyan 3 milyon etrapida Uyghurni lagérlargha solighandin sirt, ishqa orunlashturush bahaniside yüz minglighan Uyghurni ichkiri xitay ölkilirige jiddiy yötkimekte.
Buning eksiche, xitay hökümiti türlük imtiyaz we herxil wediler bilen xitay köchmenlirini hedep Uyghur élige chaqirip yerleshtürüsh qedimini tézletken.
Bu heqte ilgiri tiktok arqiliq tarqalghan widiyolardimu, xitayning gensu, yünnen, jéjyang, xénen, xébéy dégendek oxshimighan ölkiliridin poyiz, aptobuslarda türküm-türkümlep xitay puqralirining Uyghur diyarigha kéliwatqanliqi melum bolghan.
Bingtu'en teripidin qurulghan tumshuq we aral sheherlirige yéqinda yerleshken bir qisim köchmenler tarqatqan widiyolarda xitay ölkiliridin Uyghur rayonigha köchüp kelgenlerning bikarliq öyge we shundaqla 40 mo yerge érishidighanliqi, yer béji, tok-su pullirinimu 2 yilgha qeder kechürüm qilidighanliqi melum bolghan.
Chet'ellerdiki kishilik hoquq organliri buni ochuq-ashkara halda yerlik milletlerge yürgüzülüwatqan medeniyet qirghinchiliqi herikiti, dep qarimaqta.