Joséf bosko xitayda "Bir sistéma we 6 dölet" berpa qilish heqqide maqale élan qildi

Muxbirimiz irade
2019-09-03

30-Awghust küni, amérika dölet mejlisi ezaliri da'imliq oquydighan "Xél", yeni "Töpilik" namliq gézitte "Xitayning bextiyar kélechiki-bir sistéma we 6 dölet" mawzuluq bir parche maqale élan qilindi.

Mezkur maqale 2005-yilidin 2006-yilighiche amérika mudapi'e ministirliqida xitay ishliri diréktori bolup ishligen we hazir istratégiye tetqiqat orunlirida tetqiqatchi bolup ishlewatqan joséf bosko teripidin yézilghan. U maqaliside tarixi pakitlardin qarighanda herqandaq kommunist partiye hakimiyitining ömrining 70 yil bolghanliqini we hazir xitay kompartiyesiningmu del ömrini axirlashturidighan mezgilge kelgenlikini bildürgen.

U mundaq dégen: "Tiyen'enmén meydani qirghinchiliqining aldi we keynidiki gherbning toghra bolmighan siyasetliri tüpeylidin 40 yilliq ömrini uzartiwalghan xitay xelq jumhuriyiti axiri ömrining axirqi nuqtisigha yétip keldi. Donald tramp we xongkong bolsa uning halakitining qongghuraq sadasidur".

Aptor maqaliside, amérika prézidénti donald tramp prézidént bolghandin kéyinla derhal ilgiriki prézidéntlardin nahayiti perqliq we keskin siyasetlerni yürgüzgenlikini we uning shimaliy koréye we xitayni eng chong tehdit dölet dep békitkenlikini bayan qilghan. Uning qarishiche, prézidént tramp xitaygha qaritilghan soda jaza tedbirlirini kéngeytish bilen birge, amérikaning jenubiy déngiz we teywen boghuzidiki tengpungluqni saqlighuchi küchlikinimu qet'iy yosunda tekitligen. U yene töwendikilerni mundaq bayan qilghan: "Prézidént tramp qolidiki nahayiti muhim kozurlarni yeni xitay kommunist tüzümining Uyghur xelqige medeniyet qirghinchiliqi yürgüzüp, ulargha ziyankeshlik qilishi we shundaqla xongkongdiki kirizistek bu muhim kozurlarni téxi xitaygha qarshi qollanmidi. Emma hazir soda urushining özila béyjingni yéterlik derijide tehdit qiliwatidu. . ."

Aptorning bayan qilishiche, amérika-xitay arisidiki bu soda ixtilapining xitaygha keltürüwatqan ziyini körünerlik derijide éghir boluwatqan bolup, eger bu mushundaq dawam qilsa, xitayning dölet ichidiki muqimliqqa séliwatqan ghayet zor meblighini shundaqla "Junggo arzusi" ramkisi astidiki pilanlirini dawamlashturushi mumkin bolmay qalidiken.

Xongkongning weziyitimu xitayning xelq'ara aldida "Bir dölette ikki xil tüzüm" wedisining yalghanliqini ashkarilap qoyghan bolup, u hazir xitayni qattiq endishige salmaqtiken. Aptor bu heqte töwendikilerni bayan qilghan: "Xitay éniqki, xongkong we teywenning démokratiye modélining xelqige, bolupmu boysundurulghan zéminliri bolghan tibet we sherqiy türkistan (shinjang) diki xelqlerge tesir körsitishidin ensireydu. Shunga ular xitay xelqining özliri üchün téximu yaxshi bir chiqish yoli barliqini bilishini barliq amallarni ishqa sélip turup tosidu".

Aptor joséf bosko maqalisining axirida, xitay hökümitining Uyghurlar we xongkongluqlargha yürgüzüwatqan siyasetliri we bashqa nurghun ichki we tashqi siyasetliridin qarighanda xitaygha bésim qilidighan waqit yétip kelgenlikini tekitligen shuningdek xitayda démokratiyedin ibaret bir sistéma we 6 dölet berpa qilishning eng toghra yol bolidighanliqini bayan qilghan.

U maqaliside "Musteqil xongkong, teywen, sherqiy türkistan, mongghuliye, tibet" lerni tilgha élip, mana buning 1 milyard 400 milyon xelq heqiqeten qarshi alidighan "Junggo arzusi" ikenlikini bayan qilghan.