Уйғурлар мәсилиси хитай-шиветсарийә мунасивитидә җиддийлик пәйда қилған

Ройтерс агентлиқиниң 6-ноябирдики хәвиридә ейтилишичә, хитай һөкүмитиниң шиветсарийәдики баш әлчиханиси шиветсарийә һөкүмитини явропа иттипақиниң уйғурлар мәсилис вә тәйвән мәсилисини чөридигән һалда хитайға қарши иқтисадий җаза қоллиниш һәркитигә қатнашмаслққа чақирған. Мәлум болушичә, шиветсарийә һөкүмити техи һазирчә бу һәқтә қарар алмиған икән.

Хәвәрдә ейтилиишчә, хитайниң шиветсарийәдики баш әлчиси ваң шитиң бу һәқтә сөз қилип: “икки дөләтниң достанә мунасивитини қәдирләйдиған кишиләр бу хил иқтисадий җаза тәдбирлиригә қошулмайду. Әгәр шиветсарийә бу хил иқтисадий җазаға аваз қошса, икки тәрәп мунасивити еғир дәриҗидә бузулиду” дегән.

Мәлум болушичә, явропа иттипақи хитай һөкүмитиниң уйғур дияридики қирғинчилиқ вә мәҗбурий әмгәк қилмиши түпәйлидин хитайға қарши иқтисадий җаза (имбарго) қоллиниш мәсилисини музакирә қиливатқан болуп, шиветсарийәниң көплигән сиясийонлири бу қарарға аваз қошушни тәшәббус қилған. Шуниңдәк бу мәсилидә худди явропа иттипақи русийәгә қарши иқтисадий җаза елан қилғанда аваз қошқандәк аваз қошушниң зөрүр икәнликини билдүргән.

Хәвәрдә ейтилишичә, хитай һөкүмитиниң бу хил дәвәтлири өткән йилидин буян бирнәччә қетим оттуриға қоюлған болуп, навада бу хил иқтисадий җаза елан қилинса, хитай һөкүмитиниң юқури дәриҗилик әмәлдарлириниң һәр хил йоллар арқилиқ шиветсарийә банкилириға аманәт қоюлған ғайәт зор соммилиқ байлиқиму тоңлитиветилиш хәвпигә дуч келидикән.