Awstraliye öktichi partiyesi rehbiri: “Xitayning tinch ‍okyandiki tehditi hawa kilimat ‍özgirishidinmu xewplik”

Muxbirimiz erkin
2022.07.18

Awstraliye parlamént ezasi, libérallar partiyesining rehbiri, sabiq awstraliye dölet mudapi'e ministiri pétér daton, “Xitayning tinch ‍okyan rayonida künséri küchiyiwatqan herbiy xirisining hawa kilimat özgirishidinmu xewplik ikenliki” ni bildürgen.

Awstraliye “Asman xewerliri” qanilining xewer qilishiche, awstraliyening sabiq bash ministiri morrison hökümitide dölet mudapi'e ministiriliq wezipisini ötigen pétér daton, kanbérra hökümitining béyjing bilen bolghan söhbitini qarshi alidighanliqi, biraq béyjingning kishilik hoquq depsendichiliki we herbiy teyyarliqini jawabkarliqqa tartishni telep qilghan. Pétér datonning éytishiche, “Awstraliye hökümiti xitay bilen bolghan söhbette estayidil bolushi, xitaydin kishilik hoquq depsendichiliki we herbiy teyyarliqlarda néme ishlarning boluwatqanliqigha chüshenche bérishni telep qilishi kérek” iken.

U mundaq dégen: “Hökümet xitaydin bu uchrishish we muzakirilerni yaxshi niyet bilen élip barghan-barmighanliqi, yaxshi niyetning bir béshariti süpitide uning izchil dawamlishiwatqan herbiy kéngeymichilikini toxtitishini telep qilishi kérek”.

Pétér daton, hazirqi awstraliye “Emgekchiler partiyesi” hökümitining dölet mudapi'e ministiri richard marlésning kilimat özgirishi tinch okyandiki eng chong tehdit, dégen sözini tenqidlep: “Kilimat mesilisi muhim mesile, biraq shu'anda hindi-tinch okyandiki eng chong bixeterlik mesilisi xitay we uning tajawuzchiliq herikitidur” dégen.

Melum bolushiche, ‍oxshash bir waqitta yene en'gliyening sabiq ministiri toniy blayérmu gherb döletlirini xitay tehditidin agahlandurghan. U, gherb döletlirini bir yerge jem bolup, xitayning “Dunyadiki 2-derijidin tashqiri chong dölet” bolup qed kötürüshige taqabil turush istratégiyesi tüzüp chiqishqa chaqirghan.

“Yaxu xewerliri” ning 16-iyul bildürüshiche, toniy blayér “Dichléy fondi jem'iyiti” de sözligen yilliq léksiyeside, eger xitaygha ünümlük taqabil turmisa, “Gherbning siyasiy, iqtisadiy hökümranliq dewri axirlishidighanliqi” ni éytqan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.