Uyghur serxilliri xitayning “Jungxu'a kimliki” teshwiqatigha qoral qilinmaqta
2023.03.07
Xitay hökümiti bashqurushidiki “Tengritagh tori” ning 7-marttiki xewiride éytilishiche, xitay memliketlik siyasiy kéngeshning 14-nöwetlik 1-omumi yighinida Uyghur ussul sahesidiki wekillik shexslerdin dilnar abdulla “Jungxu'a medeniyiti qelblerge singip ketsun” témisida söz qilishqa orunlashturulghan. U sözide “Jungxu'a medeniyitini shinjanggha singdürüsh partiyemizning yéngi dewrdiki shinjangni idare qilish istratégiyesining muhim terkibi qismi. Jungxu'a medeniyiti shinjangning bipayan zéminlirigha singip ketkende shinjangning ijtima'iy iqtisadiy tereqqiyatida zor utuqlar qolgha kélidu” dep körsetken.
Dilnar abdulla sözide xitay hökümitining “Shinjangni medeniyet bilen ozuqlandurush” namida xitay kimlikini asas qilghan “Jungxu'a milliti kimliki ortaq gewdisi” ni teshwiq qilidighan tetqiqat organliri we körgezme zallirini köplep tesis qilghanliqini maxtighan. Shuningdek “Nöwettiki shinjangni medeniyet arqiliq sughirish qurulushi téxi bashlan'ghuch sewiyede turuwatidu. Bu xil medeniyet bilen sughirish xizmiti hergizmu adettiki medeniyet xizmiti emes” dep körsetken.
Uyghur kishilik hoquq qurulushi teyyarlighan “Étiqad weyranchiliqi” namliq doklatta körsitilishiche, xitay hökümiti 2015-yilidin tartip ijra qiliwatqan bir muhim heriket Uyghurlarni xitaylashturush bolup kelgenliki melum. Buning üchün ular deslepki qedemde Uyghur medeniyet sahesidiki minglighan wekillik shexslerni lagérgha we türmilerge qamighanidi. Xitay hökümiti buning bilenla boldi qilmastin uyghurlarning medeniyet sahesidiki barliq wekillik qurulushlarni buzup tashlighan idi. Uzun ötmey ularning bu herikitidiki yétekchi idiyening “Yiltizini késip tashlash, nesebini üzüp tashlash” deydighan sho'ar boluwatqanliqi ashkarilan'ghan idi. Shuningdin buyan Uyghurlargha xas medeniyet we sen'etning ornini pütünley xitayche medeniyet we sen'et igileshke bashlighan, shuningdek Uyghur ösmürliri kichikidin xitayche sözleshke mejburlinipla qalmastin yene xitay changchilisini medeniyet dersliki qilip öginishke zorlinip kelgenliki melum. Bu jeryanda xitay medeniyiti izchil “Jungxu'a medeniyiti” namida ortaq qobul qilishqa mejburliniwatqan medeniyet kimliki bolup qalghan bolup, xitay hökümiti herqachan dilnar abdullagha oxshash nami chiqqan uyghur serxillirini Uyghur diyarida mushu xildiki teshwiqatlargha qoral qilip kelmekte. Shu sewebtinmu bu qétimqi yighinda dilnar abdullaning éghzidin bu xildiki xitay milliti ortaq kimliki chüshenchisini qobul qilishni “Jem'iyet tereqqiyatini zor derijide algha süridu” dep jakarlighan.